بلوک های پلاستیکی غیر ماندگار

سلام

روش های مختلفی برای اجرای سقف های سازه ای، وجود دارد. مجری ساختمان، با توجه به موقعیت های مختلف، باید اطلاعات کافی نسبت به هر یک از این روش ها داشته باشد و بهترین روش را با توجه به شرایط و صرفه اقتصادی به کارفرما پیشنهاد دهد.

یکی از روش های متداول در کشور ما استفاده از تیرچه و بلوک است.

در گذشته از بلوک های سفالی سقفی برای این کار استفاده می شد. این بلوک ها، نقطه ضعف های بزرگی داشتند:

• شکنندگی و پرتی زیاد هنگام اجرا

• ابعاد کوچک و نیاز به صرف زمان و کارگر زیاد، برای اجرا

• وزن زیاد ( هر بلوک تقریبا ۸ کیلوگرم وزن داشت.)

البته این روش هنوز هم در برخی مناطق استفاده می شود.

روش دیگری که اکنون نیز متداول است، استفاه از بلوک های پلی استایرن (یونولیتی)

این بلوک ها بسیاری از نقاط ضعف بلوک های سفالی را مرتفع کرده اند. از جمله نقاط قوت این بلوک ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ابعاد بزرگ

• وزن سبک

• سرعت اجرای بیشتر

از جمله نقطه ضعف های این نوع بلوک ها قابلیت اشتعال بالای آن ها بود. که خطر آتش سوزی و توسعه آن را در ساختمان ها افزایش می داد.  چرا که این نوع بلوک ها از مشتقات نفتی تولید می شود. البته با تولید بلوک های نسوز این مشکل نیز برطرف گردید. هر چند که باید از صحت و سقم نسوز بودن بلوک های تولیدی قبل از خرید اطمینان حاصل کرد.

تکنولوژی های جدیدی هر ساله به بازار ساخت و ساز مسکن معرفی می شود اما استفاده از بلوک های پلی استایرن همچنان متداول ترین شکل اجرای سقف های سازه ای در مناطق متوسط شهری است.

بلوک های سقفی صرفاً نقش پرکنندگی(Filler) را دارند و هیچ تاثیری در استحکام سازه ندارند. صرفاً بتن تازه دالی که روی آن اجرا می شود را نگهداری می کند که بعد از گیرش اولیه بتن نیازی به وجود آن ها هم نیست. اما بلوک های پلی استایرن در هر سقف که استفاده می شوند به صورت ماندگار در آن سقف باقی می مانند و روی آن نازک کاری اجرا می شود. به همین دلیل فعالان صنعت ساختمان به این فکر افتادند که از قالب هایی استفاده کنند که بعد از استفاده در هر سقف بتوان آن بدون آسیب و صدمه قابل توجه جدا کرد. به این ترتیب می شد برای سقف های بعدی نیز از همان قالب ها استفاده کرد.  این بود که قالب های غیر ماندگار از جنس پلاستیک فشرده تولید شد.

در تصویر نمایی از ساختمانی را می بینید که سقف آن با استفاده از بلوک های پلاستیکی غیر ماندگار در حال اجراست.

اما مقایسه ای بین  قالب های غیر ماندگار پلاستیکی و بلوک های پلی استایرن رایج در بازار:

ابعاد و وزن قالب پلاستیکی غیر ماندگار:

این نوع قالب ها تقریباً در همان ابعاد و اندازه های بلوک های پلی استایرن (یونولیتی) تولید می شود و نسبت به آن ها سنگین تر هستند. البته این موضوع مشکلی ایجاد نمی کند زیرا این قالب ها قرار است که پس از استفاده در سقف از آن جدا شوند.

قیمت تمام شده قالب های غیر ماندگار:

این قالب ها گران تر از بلوک های پلی استایرن است. تقریبا قیمت هر قالب غیر ماندگار پلاستیکی ۴ تا ۵ برابر بلوک های پلی استایرن است. البته با توجه به این که این بلوک های در یک مرحله خریداری می شود، کرایه حمل و نقل را به شدت کاهش می دهد. بلوک های پلی استایرن باید سقف به سقف خریداری شود.

اگر به صورت یک جا نیز خریداری شود تفاوتی ندارد. زیرا به میزان مورد نیاز برای همه سقف های ساختمان باید خریداری شود اما بلوک های پلاستیکی غیر ماندگار تنها به میزان مورد نیاز یک سقف خریداری می شود و همان مقدار برای سقف های بعدی نیز جدا و دوباره استفاده می شود. البته باید برحسب تجربه درصدی اضافه تر خریداری نمود تا جبران پرتی ها انجام شود.

میزان پرتی و تلفات:

با توجه به جنس محکم و فشرده قالب های پلاستیکی غیر ماندگار، میزان خرابی آن ها، خیلی کم است. البته این موضوع بستگی به میزان آشنایی عوامل اجرایی به این بلوک ها دارد. در سقف های ابتدایی سازه اگر کارگران با قلق های اجرا و جدا سازی این بلوک ها آشنا نباشند، ممکن است در هنگام جدا سازی قالب ها از سقف تعدادی را خراب نمایند که در سقف های بعدی، با آشنا شدن با قلق های اجرایی این تلفات به شدت کاهش می یابد.

نحوه اجرا:

بلوک های پلی استایرن به دلیل برش خور بودن از انعطاف زیادی در اجرا برخوردار هستند و در فضاهایی که اندازه استاندارد قالب جواب نمی دهد به راحتی برش خورده و نقش پر کنندگی را ایفا می کنند. اما کار با قالب های پلاستیکی غیر ماندگار دقت زیادی را می طلبد، چرا که مانند قالب های پلاستیکی برش خود نیستند و اگر تیرچه ریزی و اجرای سقف با دقت انجام نشود به راحتی در جای خود قرار نمی گیرند. اینجاست که کارگران به زحمت و دشواری می افتند.

البته هر چقدر هم که کار دقیق انجام شود باز فضاهایی در سقف وجود دارد که نمی توان از قالب های پلاستیکی غیر ماندگار استفاده کرد. لذا نیاز هست که اگر از این سیستم در اجرای سقف استفاده می شود حتماً به میزان مورد نیاز بلوک های پلی استایرن نیز خریداری شود تا در فضاهایی که قالب های غیر ماندگار قابل استفاده نیست، بتوان از آن ها به عنوان پر کننده استفاده کرد.

 

 

نازک کاری و پوشش زیر سقف:

تنها نکته ای که ممکن است از لحاظ صرفه اقتصادی استفاده از بلوک های پلی استایرن و بلوک های پلاستیکی غیر ماندگار را در یک ردیف قرار دهد، هزینه نازک کاری است.

 

 نمایی از سقف اجرا شده با بلوک های پلاستیکی غیر ماندگار

با وجود حُسن های زیادی که بلوک های غیر ماندگار پلاستیکی دارند، در پروژه هایی که از این روش استفاه می شود، در مرحله نازک کاری تمام مساحت زیر سقف باید با رابیتس کاری یا کناف  یا سقف کاذب پوشانده شود.  

اما در حالتی که از بلوک های پلی استایرن استفاده می شود، در قسمت های بسیار وسیعی از سقف انجام گچ-خاک و سفیدکاری برای پوشاندن سقف سازه ای کافی است. چرا که این بلوک ها در سقف ماندگارند و عملاً حفره ای در سقف وجود ندارد.

تنها شاید در قسمت هایی از سقف که آویز تیر ها وجود دارد یا در حاشیه ها برای اجرای نما کاری و نور مخفی، استفاده از رابیتس کاری ضروری باشد.

تصاویر درج شده، مربوط به یک پروژه مسکونی ۴۸ واحدی در محدوده خیابان خلیج در شهر تهران می باشد، سازنده و سرمایه گذار این ساختمان که اکثر سوابق ساخت و سازش در شهر تبریز است از این شیوه اجرای سقف پشتیبانی می کند.

وی اظهار می دارد بر خلاف تهران، در تبریز در پروژه های بزرگ، این شیوه بسیار مرسوم تر از بلوک های پلی استایرن است. علی الخصوص در فضاهای اداری و سازمانی که معمولاً استفاده از سقف های کاذب ضروری است، این شیوه بسیار به صرفه تر است.

سخن پایانی:

همواره در برخورد با شیوه ها و تکنولوژی های جدید، عده ای هستند که به روش های قبلی و سنتی چسبیده و همه روش ها را رد می کنند. و عده ای هم بدون بررسی جوانب و سبک – سنگین کردن با هر روشی و چیز جدیدی با آغوش باز برخورد می کنند. در این میان وظیفه ما به عنوان یک مهندسان این کشور و پرچم داران صنعت ساختمان این است که برخوردی آگاهانه  داشته باشیم . هر روشی را با توجه به مقررات ملی ساختمان، که مبنای عملکرد ماست بسنجیم. و بهترین روش را به دور از سنت گرایی محض و تجدد گرایی محض تایید و استفاده نماییم و چه خوب است از روش های صحیح تفکر که در مقاله ای به همین نام به آن پرداختم برای بررسی مسائل استفاده کنیم.

در پایان پیشنهاد میکنم برای دریافت فصل اول از کتاب هندبوک نظارت ساختمانی و مطالب مفید مهندسی در ایمیلتان کادر زیر را تکمیل نمایید.

 

با سپاس.

مهندس علی قربانی . فعال در زمینه آموزش مقررات ملی ساختمان. تمام تلاش ما در این سایت این است که مهندسان کشورمان، با تسلط بر مباحث مقررات ملی ساختمان. بتوانند نقش خودشون رو به خوبی ایفا کنند و در جایگاه ارزنده و واقعی خودشون قرار بگیرند.