تعیین جهت تیرچه ریزی در سقف تیرچه بلوک از موضوعات اصلی قسمت پنجم آموزش طراحی سازه بتنی است. همچنین در این قسمت به مدل سازی و ضوابط مربوط به دیوار حائل پرداختیم. در انتها نیز به موضوع مهم رفع سرگیری رمپ ها، پرداخته شد.
سقف ها المان های صفحه ای هستند، که با توجه به موقعیت آکس ها و زوایای قرارگیری تیرها، دستورات مختلفی برای ترسیم آن ها در نرم افزار ETABS وجود دارد.
سقف های تیرچه بلوک از انواع متداول اجرای سقف در کشور ایران، بخصوص در سازه های بتنی است. قبلا با روش اجرای این نوع سقف ها در آموزش نقشه خوانی و نکات اجرای سازه بتنی و همچنین سقف کامپوزیت در آموزش نقشه خوانی و نکات اجرایی سازه فلزی اشنا شدیم.
مهم ترین آیتمی که باید در ترسیم این نوع سقف ها برای نرم افزار مشخص کنیم، جهت قرار گیری تیرچه ها در هر دهانه از سقف است.
در این زمینه باید دقت کافی به خرج دهیم و محدودیت هایی را لحاظ کنیم. تعیین جهت تیرچه ریزی در انتقال بار سقف به ستون ها تاثیر بسزایی دارد.
انتخاب جهت تیرچه ریزی به صورت اشتباه، در مرحله طراحی، باعث سنگین تر شدن سازه می گردد.
همچنین ممکن است، پیمانکاران و سازندگان را در اجرا دچار مشکل کند.
محدودیت ها در تعیین جهت تیرچه ریزی سقف ها:
- مهم ترین پارامتر در تعیین جهت تیرچه ها، طول دهانه سقف است. جهت تیرچه ها ، حتی الامکان در جهتی باشد که طول کمتری از تیرچه نیاز باشد.
- پارامتر مهم بعدی در تعیین جهت تیرچه ها، وجود تیرهای فرعی است. در دهانه ای که تیر فرعی داریم، حتی الامکان، بار تیرچه روی تیر فرعی نیافتد.
- سومین نکته در تیرچه ریزی، توجه به شطرنجی بودن تیرچه ها است. یعنی جهت تیرچه ها در دهانه های کنار هم یکسان نباشد. این به توزیع بهتر بار روی تیرها کمک می کند.
در قسمت پنجم آموزش طراحی سازه بتنی به شکل ملموس، نحوه بکارگیری این ضوابط در مدل سازی سقف ها، را می بینیم و یاد میگیریم.
تیرچه های با دهانه بلند (پیش تنیده)
- این تیرچه ها با توجه به نیاز های معماری جهت کاهش ستون ها و تامین دهانه ها بزرگ (سالن های چند منظوره، تالار ها ، دهانه های پارکینگی و …) معرفی شده اند.
- با توجه به کیفیت نامناسب اجرا و مهار کردن تیرچه ها در اکثر ساخت و ساز ها ، استفاده از چنین تیرچه هایی به طور معمول توصیه نمی گردد.
- برای اجرا ی دهانه های بلند، در ساختمان های خاص سیستم های سازه ای دیگری مانند دال های پیش تنیده ، توصیه می شود اما، در شرایط خاص ، با رعایت استانداردهای ساخت و اجرا، استفاده از این تیرچه ها بلامانع است.
تیرچه جفت (جفت دوبل)
در آموزش نقشه خوانی بتنی با این تیرچه ها و کاربرد آن ها آشنا شده ایم. در مدل سازی و طراحی سازه در ETABS نیز باید محدودیت هایی را در خصوص بکارگیری تیرچه های دوبل لحاظ کنیم.
- در دهانه هایی که بیشتر از هفت متر باشد و ناگزیر ، تیرچه ها هم، در همان جهت باشد، به جای تیرچه تک، می بایست تیرچه دوبل، به کار برد.
- مدل سازی تیرچه های دوبل ، در نرم افزار ETABS صرفاً در قالب بارگزاری ثقلی مربوط به آن انجام می پذیرد. بار مرده این سقف ها تقریباً ۳۰ درصد بیشتر از سقف های معمولی است. در قسمت چندم آموزش طراحی سازه بتنی، به مبحث بارگزاری می پردازیم.
- در سقف های پارکینگی، در صورتی که طراح دیتایل جداگانه ای برای تیرچه های پارکینگی به صورت تک، ارائه نکرده باشد، این سقف ها باید به صورت تیرچه دوبل اجرا گردد.
سایر آیتم های آموزشی که در قسمت پنجم آموزش طراحی سازه به آن پرداخته شده است:
ترسیم تیرهای کلاف آسانسور:
- چاهک آسانسور نیز مانند راه پله، فضایی خالی و غیر مسقف است که باید با اجرای تیرهای فرعی یا تیرچه ، چهار طرف آن محصور گردد.
- در ساختمان های مختلف ، ممکن است ابعاد آسانسور متفاوت باشد. ابعاد آسانسور را مستقیما از نقشه معماری برداشت می کنیم.
- بعدا، نبشی های آسانسور و کلاف های افقی آن، به این تیرها مهار می شوند.
- برایترسیم تیرهای آسانسور، می توان از دستور Offset ، در نرم افزار استفاده کرد.
ترسیم دیوار حائل زیر زمین:
- دیوار حائل یکی دیگر از مقاطع صفحه ای است ، که در قسمت پنجم این آموزش به آن پرداختیم.
- برای ساختمان هایی که دو زیر زمین یا بیشتر دارند، طراحی و اجرای دیوار حائل طبق آیین نامه از زیرزمین دوم به پایین الزامی است.
- برای ترسیم دیوار حائل در پلان، می بایست در تراز سقف همان طبقه قرار بگیریم. مثلا وقتی میخواهیم برای زیر زمین ۲- دیوار حائل ترسیم کنیم باید در تراز سقف ۲- قرار بگیریم.
- برای طراحی بهتر دیوار حائل ، می بایست آن را به مربع مستطیل های کوچک تر، مش بندی کنیم.
طراحی دیوار حائل را به شیوه دستی نیز می توان انجام داد.
دو متد برای طراحی و اجرای دیوارهای حائل وجود دارد.
دیوار حائل به صورت طره ای:
این نوع دیوار مستقل از اسکلت ساختمان به صورت طُره ای، طراحی و اجرا می شود. پایین این دیوار مقید به فونداسیون است ولی بالای دیوار به جایی مقید نیست. این نوع دیوار صرفا برای نگهداری فشار خاک اجرا می گردد و تاثیر در طراحی سازه ندارد.
دیوار حائل به صورت دوسرگیردار
این نوع دیوار به صورت یکپارچه با اسکلت سازه طراحی و اجرا می گردد. ستون های پیرامونی سازه، در ترازی که دیوار اجرا می گردد، در دل دیوار قرار میگیرند. پایین این دیوار به فونداسیون و بالای آن به سقف سازه ای مقید است. در تراز های بالاتر هم از بالا و پایین به سقف های سازه ای مقید است. لذا به صورت دو سر گیر دار است.
این نوع دیوار علاوه بر تحمل فشار جانبی خاک، در محاسبه ضریب زلزله نیز موثر است و آن را کاهش می دهد. محاسبه ضریب زلزله موضوع جلسه چندم آموزش طراحی سازه فلزی است.
در ساختمان سازی شهری از این نوع دیوار برای حائل پیرامون سازه در زیر زمین ها استفاده می شود.
اصلاح اتصال پای ستون:
- درطراحی ساختمان ها (بتنی و فلزی) اتصالات پای ستون به فونداسیون (پی) ساختمان ، به صورت گیردار انجام می شود.
- درصورت وجود دیوارحائل یا دیوار برشی هم ، اتصال آن به ستون به صورت گیردارخواهد بود.
- دراجرای سازه های بتنی، قبل از بتن ریزی فونداسیون، می بایست آرماتورگذاری ریشه ستون ها، داخل پی، اجرا گردد که به این شکل گیرداری اتصال تامین می شود.
- در نرم افزار اتصالات پای ستون ها به صورت پیش فرض، مفصلی است. که می بایست آن را تغییر دهیم
- آیکون مربوطه را بگذارم.
سر گیری رمپ های پارکینگی ، محاسبه طول سرگیری و رفع آن
- سرگیری وقتی رخ می دهد که ارتفاع کافی در محل ورود رمپ به فضای داخلی ساختمان ، برای عبور خودرو نباشد.
- موقع طراحی، حتما باید سرگیری رمپ ها را بررسی و آن را مرتفع نمود. در صورت عدم توجه، اصلاح آن در موقع اجرا کاری بسیار مشکل و هزینه بر است و در پاره ای موارد، فقط با تخریب امکان پذیر است.
- راهکارهای متفاوتی برای مرتفع ساختن سرگیری وجود دارد. مثلاً استفاده از مقاطع با ضخامت کمتر، حذف تیر در دهانه ورودی ، افزایش شیب رمپ، خالی کردن سقف در محل ورود رمپ به ساختمان و …
محاسبات و شیوه رفع سرگیری، موقع مدل سازی در نرم افزار ETABS بسیار ساده است. اما همین موضوع ساده، در این مرحله متوجه آن نباشیم، و در مرحله اجرا سرگیری رخ دهد، یک فاجعه به بار خواهد آمد. مسئولیت و خسارت سنگین ناشی از آن نیز، برعهده طراحان معماری و سازه ساختمان خواهد بود.
در قسمت پنجم آموزش طراحی سازه بتنی به صورت عملی نجوه رفع سرگیری را می آموزیم.
در مقاله « رمپ چیست » ضوابط مربوط به رمپ ها به صور کامل بیان شده است.
سلام سایت خیلی جالبی دارین من تمامی موضوعات سایتو خوندم همینطور هندوبوک رو ،واقعا خوب بودن،خسته نباشین واقعا
سلام و وقت بخیر. سپاسگزارم از توجه و ابراز لطف شما.
سلامت باشین.
برای سقف بادهنه۶در۶ودیوارحمال تیرچهابچهصورت است
سلام اگر منظورتان میلگرد به کار رفته در خرپای تیرچه است بهتر است میلگرد های پاشه متشکل از دو میلگرد نمره ۱۶ طرفین و یک میلگرد ۱۴ یا ۱۲ تقویتی و برای میلگرد راست تیرچه ازمیلگرد نمره ۱۴ استفاده نمایید.
سلام
علاقمند به فهم و درک یادگیری نقشه سازه هستم چه پکی رو پیشنهاد میفرمایید تشکر
سلام وقت بخیر.
آموزش های نقشه خوانی و نکات اجرایی سازه های بتنی و سازه های فلزی ، دقیقا به همین منظور تهیه گردیده است. در زمینه نقشه کشی سازه هم می توانید آموزش طراحی سازه های بتنی یا نقشه کشی سازه های بتنی را تهیه فرمایید که برای این منظور بسیار مفید است.
با سلام وعرض ادب
واقعا ممنونم از سایتتون خیلی استفاده کردم
امیدوارم تنتون سالم وعمرتون با عزت باشه
آقای مهندس خواهشا لطف کنید برای تمامی مراحل ساخت فیلم آموزشی بذارید استفاده کنیم
با تشکر
سلام.
خواهش می کنم.
بسیار علاقمند به این کار هستم. حتما در برنامه ام این کار هست.
سلام وقت بخیر
یک ساختمان بدون ستون و اسکلت و با سنگ لاشه و سیمان و با عرض ۴۰ سانتی کار شده و سقف آن تیرچه می باشد الان طبقه دوم آن دقیقا روی دیوارهای پایینی و با آجر سفال کار شده .
پیشنهاد شما برای اجرای سقف طبقه دوم چه نوع سقفی میباشد با تشکر
سلام وقت بخیر. در زلزله این دیوار سفالی با هر نوع سقفی تخریب می شود. حتما باید با کلاف بندی دیوار را تقویت کنید. سقف هم فقط سقف سبک می توانید اجرا کنید. با (استفاده از نبشی و قوطی و سقف های سبک مثل ساندویچ پانل یا شیروانی.
سلام ممنون از سایت شما ممکنه بگید درزمین صد متری برای احداث چهار طبقه با فوندانسیون نواری سایز میله گرد فوندانسیون طولی و عرضی و تعدادش و فاصله عرضی و طولی از دید گاه شما و سایز و تعدادمیله گرد ستون اول سوال من از دلخواهی کار کردن سازندگان بوجود اومده اگه ممکنه استانداردش رو بفرمایید ممنونم
سلام. سازندگان خیلی بیخود می کنند که دلخواهی کار می کنند.
اصلا همچین پیشگویی هایی نداریم. هر ساختمان با توجه به پلان و تیپ خاک و سایر مشخصاتی که در فایل معماری وجود دارد باید مدل سازی و طراحی شود و بر اساس فایل طراحی ابعاد مقاطع و سایز میلگرد و مقاومت بتن محاسبه گردد.
سلام میله گرد طولی فوندانسون نواری در اپارتمان چهار طبقه شماره چند باشه و عرضی هم ممنون از لطف شما
سلام. شما باید به نقشه سازه مراجعه بفرمایید. معمولا میلگرد های طولی سایز ۲۰ و میلگرد های عرضی سایز ۱۶ استفاده می شه.
با سلام
یک سوله به مساحت ۵۰۰ متر مربع که تمامی ستون های به صورت انفرادی که به اندازه ۱٫۵ متر در زمین بافته و بتن ریزی شده اند و پی کلیه این ستون ها با سنگ لاشه با بتن به این ستون ها متصل شده است حتلا میخوام ۲۰۰ متر از این سوله که در ارتفاع ۲٫۸۰ همه ستون ها با میلگرد ۱۶ و ۸ نخ به هم متصل کرده ام و در تمام این بین نواری صفحه جاگذاری کرده ام نیم طبق احداث کنم. فاصله بین دانه ها ۶ متر می باشد به نظر شما از چه سایز تیرآهنی برای این سقه که میخاهم تیرچه و فوم استفاده کنم مناسب می باشد. ۱۴،۱۶،۱۸؟
ممنون از سایت خوب شما
سلام. برای این سازه باید طراحی صورت بگیرد. کاربری این سقف مهم هست که برای چه منظوری استفاده می شود. اگر ادرای هست بار کمتری می برد ولی اگر انباری یا کاربری دیگری دارد می بایست مطابق آن مدل سازی و طراحی گردد. همین جوری نمی توان گفت و شاید تیرآهن ۱۸ هم جواب ندهد.
با سلام و تشکر از اطلاعات مفیدی که در اختیار قرار دادید.من یک سازه با دوسقف که سقف دوم شیروانی خواهد بود و هر دهانه با اسکلا فلزی ۵٫۵ متر است و از تیرچه با فندوله استفاده مرده ام که هنوز سقف ها را اجرا نکرده ام .به دلیل شیب زیاد زمین و اختلاف ارتفاع ان از ابتدا تا انتهای زمین مجبور با انجام یک سقف به عنوان کفی برای واحد -۱ داشته ام حال با توجه به جهت تیرچه ها که در کف -۱ طولی است ایا جهت تیرچه در سقف -۱ را عرضی بگذارم ؟و لازم به ذکر است که عرض هر دهانه حدود ۶ متر میباشد . از پاسخ شما سپاسگزارم
جهت تیرچه ها باید مطابق سقف های بالایی باشد. و گرنه ممکن است در اجرای تاسیسات به مشکل بخورید. همچنین وقتی یک سقف اضافه شده است. می بایست اسکلت سازه را مطابق نظر طراح تقویت نمایید.
برای راه پله مابین دو طبقه در داخل ساختمان با ارتفاع سقف حدود ۳ متر فضای ۲٫۵ *۲٫۵ کفایت دارد؟این فضا را باید در سقف اول تعبیه داشته باشم .
کفایت می کنه. ولی ۳متر در ۳متر یا ۲٫۵ در ۳ باشه بهتره. در این فضا می شه پله گرد کار کرد.
درود برشما که در جهت بالا بردن کیفیت کار وراهنمائی میکنید من مقاله بتن کنترل سازند بتن را خواندم بسیارعالی ومفید بود نقش آزمایشگاه مستقل را می پسندم ولی ممکن است بفرمائید در قراردادبا آزمایشگاه چه مواردی باید قید شود که آنها هم بایددرجهت کنترل کیفی بیشتر دقت واحساس مسئولیت کنند متشکرم
سلام و عرض ادب.
سپاسگزارم.
الان همه ساختمان ها در تهران از ابتدای کار می بایست با آزمایشگاههای مستقل عقد قرارداد کنند و آزمایشگاه باید در این خصوص برگه تعهد ثبت نماید که همان برگه قرارداد رسمی شما با آزمایشگاه است. البته شرح وظایف آزمایشگاه محدود به نمونه گیری ، نگهداری و تست مقاومت فشاری بتن است. جهت امور کنترل کیفی باید شما در قرارداد جداگانه ای در شرایط خصوصی قرارداد قید نمایید که من علاوه بر نمونه گیری، کنترل کیفی هم میخواهم. البته اکثر آزمایشگاه ها، اشخاصی که جهت نمونه گیری حضور پیدا می کنند، فاقد صلاحیت و مهارت لازم در این خصوص هستند. کنترل کیفیت شامل کنترل اسلامپ بتن، ظاهر بتن، کنترل نفرات اپراتور پمپ یا دکل و راننده میکسر هست. عمدتا تخلفاتی که صورت می گیرد مربوط به نفرات اپراتور و راننده میکسر هست که با اعمال نادرست ، کیفیت بتن را مخذوش می کنند. همچنین جهت بالابردن کارایی و اسلامپ بتن، باید درصد مناسبی از مواد افزودنی به جای آب استفاده گردد که این هم می تواند توسط نفر کنترل کیفی انجام و نظارت گردد تا بتن ریزی در بهترین حالت ممکن اجرا گردد.