مسئولیت مهندس ناظر در قبال گاز گرفتگی در ساختمان ها، موضوع مهمی است که در این مقاله قصد داریم اشاراتی به آن داشته باشیم.
در کارهای ساختمانی ما با دو حیطه سر و کار داریم.
۱- موضوعات تخصصی عمران و معماری
این موضوعات، بدنه اصلی وظایف مهندس عمران را تشکیل میدهند. اکثر آموزش های تخصصی هم که برای علاقمندان آماده کرده ایم در همین زمینه است؛ مثل:
آموزش نقشه خوانی و نکات اجرایی سازه بتنی
آموزش جامع گودبرداری و اجرای سازه نگهبان
۲- موضوعات دیگری مانند تاسیساتِ ساختمان و نصب و راه اندازی تجهیزات گرمایشی و سرمایشی،
برخلاف دسته اول، مهندسان عمران و معماری خیلی سررشته ای از آن ها ندارند و از طرف اشخاص دیگری به آن ها، دیکته می شود.
البته این به این معنا نیست که ناظر عمران و معماری هیچ مسئولیتی پیرامون آیتم های تاسیساتی ندارند. به خصوص در پروژه های فاز ۱ که خبری از ناظران تاسیسات در طول اجرا نیست.
طبق آمار، سالانه ۲۰۰۰ نفر در کشور، بر اثر گاز گرفتگی جان خود را از دست می دهند. البته تعداد کل حوادث، تقریباً ۱۰ برابر این تعداد است، که افراد از حوادث جان سالم به در می برند.
در حادثه ای که در زمستان همین امسال ( ۱۳۹۵) رخ داده است. پدر خانواده روز حادثه، بر خلاف معمول زودتر به خانه می آید. وقتی وارد خانه می شود می بیند که دو دختر نوجوانش بیهوش روی زمین افتاده اند و هوای خانه کاملا گرفته و سنگین است. سریع در و پنجره ها را باز میکند و بچه های بیهوش را به بیمارستان منتقل می کند. خوشبختانه پدر به موقع سر رسیده و جان فرزندانش را نجات داده است.
اما علت حادثه چه بوده است؟
تمام در و پنجره ها کاملاً بسته و بخاری هم روشن بوده . زمان حادثه ، مادر در حمام بوده است و بدلیل استفاده از آب گرم، شعله آبگرمکن نیز روشن بوده است. بخاری و آبگرمکن برای احتراق نیاز به اکسیژن دارند. دریچه تامین اکسیژن برایشان در واحد تعبیه نشده است. پس هوای مورد نیازشان را از داخل واحد می گیرند. آبگرمکن نیز داخل آشپزخانه نصب شده است و دودکش آن نیز غیر استاندارد است و بخشی از محصولات احتراق که گاز منوکسید کربن شامل آن می شود، نیز داخل خانه آزاد می شود. و در نتیجه این حادثه اتفاق می افتد.
دودکش های غیر استاندارد عامل بسیار از حوادث گاز گرفتگی است.
در بسیاری از حوادث مربوط به گاز گرفتگی ناظران و مجریان عمران و معماری نیز، مقصر شناخته شده و درصد می گیرند.
در مورد مشابه دیگری جوان مجردی در یک خانه استیجاری، جانش را از دست می دهد. قضیه از این قرار است که شیر آب گرم حمام هرز بوده و نشتی دارد. نشتی شیر آب گرم، به حدی می رسد که موجب روشن شدن پکیج می شود. پکیج این واحد نیز داخل آشپزخانه نصب شده است و به هوای آزاد دسترسی ندارد. البته چندی پیش پکیج اولیه توسط مالک تعویض گردیده است.
پکیج اولیه دارای دودکش دوجداره بوده است که قادر به تامین هوا از خارج واحد می بود. اما پکیج جدید دودکش ساده دارد. دریچه تامین هوا نیز تعبیه نشده است. پس پکیج هوای مورد نیاز را از داخل واحد تامین می کند. در نتیجه جوان که در خواب به سر می برده دچار مرگ خاموش شده و به خواب ابدی فرو رفته است.
در این حادثه مالک ساختمان، سازنده ساختمان، ناظر گاز به عنوان مقصران اصلی شناخته شده و محکوم به پرداخت بخش اعظم دیه شدند و البته ، ناظر عمران نیز به دلیل تایید وضع موجود در پایان کار، به پرداخت ۱۰ درصد دیه محکوم گردید.
البته همیشه بحث حوادث جانی هم مطرح نیست. خیلی از مواقع خسارت های مالی است که به دلیل اجرای سرخود و خارج از ضوابط تاسیسات متوجه ناظران و مجریان ساختمان می شود.
مثلاً ساختمان اجرا گردیده و تمام شده است اما دریچه تامین هوا برای واحد ها، تعبیه نشده است. در پایان کار کارشناس گاز می آید، تایید نمی کند. اینجا هزینه تخریب نما و اصلاح مجدد ، بر عهده مجری است. حتی اگر در نقشه ها هم دریچه تامین هوا، نمایش داده نشده باشد، باز هم مجری و ناظر مقصر هستند زیرا باید نقص در نقشه را به طراح اطلاع داده و درخواست اصلاح نقشه می کردند.
نکته مهم:
ما نسبت به وجود یا عدم وجود آیتم های تاسیساتی مسئولیت داریم و باید کنترل کنیم اما نسبت به
مشخصات آن ها مثل موقعیت و سایز و ابعاد آیتم ها مسئولیت نداریم.
اگر به انجام کارهای پرچالشی مثل نظارت و اجرای ساختمان علاقمند هستید، باید خود را کاملا برای آن آماده کنید. اولین قدم برای ورود رسمی به حرفه نظارت و اجرا و اخذ پروانه، قبولی در آزمون نظام مهندسی است.
حتی اگر دوست ندارید وارد کار پرچالش نظارت و اجرا شوید، تنها اخذ پروانه نظام مهندسی نیز برایتان سودمند خواهد بود. یک پروانه پایه ۳ می تواند برایتان سالیانه حداقل ۷ میلیون تومان (سال ۹۹) در ساده ترین حالت که مسئولیتی هم متوجه شما نباشد، برایتان درآمد زایی کند. این درآمد می تواند تا آخرین لحظه عمر، همراه شما باشد.
ضمنا سازمان نظام مهندسی استان تهران برای اعضای دارای پروانه خود، وام های با بهره ۴ درصد پرداخت می کند. حداقل این وام با توجه به درخواست مهندس، برای مهندسین پایه ۳ (که به تازگی پروانه گرفته اند) تا سقف ۳۰ میلیون تومان (سال ۹۹) پرداخت می شود. مجری پرداخت این وام ها نیز بانک قرض الحسنه رسالت است.
برای قبولی در آزمون حتما باید آمادگی کافی کسب کنید. در این زمینه بسته آمادگی آزمون نظام مهندسی بسیار به شما کمک می کند. برای توضیحات بیشتر و تهیه این بسته آموزشی روی لینک زیر کلیک نمایید.
بسته آموزشی آزمون نظارت و اجرای عمران – نظام مهندسی
اگر میخواهید درزمینه محاسبات سازه نیز به صورت رسمی فعالیت کنید باید در آزمون محاسبات شرکت کنید و پروانه محاسبات بگیرید. قبولی در آزمون محاسبات سخت تر از نظارت و اجرا هست و نیاز به شرکت در کلاس و تمرین زیاد دارد. در این زمینه برای علاقمندان کلاس های تدریس خصوصی در زمینه دروس محاسباتی عمران تدارک دیده ایم. برای توضیحات بیشتر و ثبت نام می توانید روی لینک زیر کلیک نمایید:
تدریس خصوصی دروس محاسباتی عمران ویژه مقطع کارشناسی و آزمون نظام مهندسی و آزمون دادگستری
مهندس جان خیلی خوبه توضیحاتتون
سپاسگزارم از نکات قابل توجه شما
سلامت باشید. ممنونم از توجه شما.
سلام مهندس
مطالبت خیلی جالب و کاربردیه
دستت درد نکنه
سلام از بنده هست. ممنون از ابراز لطف شما.
سپاسگزارم
سلام مهندس قربانی عزیز
ممنونم از احساس مسئولیت شما در قبال آگاهی رسانی به سایر همکاران،
نکاتی رو که در خلأ اطلاع رسانی، آموزش اون در وحله اول وظیفه دانشگاه ها و بعد سازمان نظام مهندسی ساختمان هست جهت آگاهی و آماده سازی مهندسین برای ورود به حرفه پر مسئولیت مهندسی شما به نحو احسن ارائه میدید.
باز هم ممنون بابت مطالب مفید و آموزنده ای که به اشتراک میذارید.
موفق و پیروز باشید.
با سلام خدمت شما دوست گرامی
خیلی ممنونم
کاملا با نظر جنابعالی موافق هستم.
موفق باشید
با سلام
یه سوال پیش میاد و اونم اینه که تو حادثه دوم فرمودید که اول پکیج با دودکش ۲ جداره نصب بوده و بعدا مالک اقدام به تعویض اون و استفاده از دودکش معمولی کرده. اینجا تقصیر ناظر ها و مخصوصا ناظر فلک زده عمران چی بوده که ۱۰% مقصر شناخته شده؟؟؟
مگه هر کسی هرکاری میکنه مسئولیتش با این بدبخته؟؟
سلام.
در ساختمان های تک ناظره مسئولیت کامل رعایت مقررات ملی ساختمان بر عهده همان یک ناظر است که معمولا ناظر عمران یا معماری است. در مورد دوم قصور مهندس ناظر این بوده که به اجرا نشدن دریچه تهویه هوا دقت نکرده. البته قصور اصلی بر عهده ناظر گاز است ( در صورت وجود) ولی ناظر عمران هم در این مورد به سهم خود مقصر است. به طور کلی در حوادثی که جنبه کیفری پیدا می کنند و دیه می بایست پرداخت شود، قضات سعی می کنند به هر نحو ممکن، تعداد مقصران را زیاد کنند تا مبلغ دیه تقسیم شود.
مقالات خیلی عالی و مطالب دلپسند معماری را به دست نشر می سپارید، جهان سپاس از زحمات بی شایبه و صادقانه شما!
خواهش می کنم. ممنون از ابراز محبتتان
عالی بود و ممنون
فوق العاده اس تمام مطالب و هرروز با علاقه دنبال میکنم و مطالب جدیدی به دانسته هام افزوده میشه مرسی که هستین.وو
خواهش می کنم
سلام مهندس جان یه سوال داشتم مهندسین ناظر به جز نقشه هایی که امضا کردن هم مگر مسولیت دارند
نقشه ای که فقط سازه و معماری هست و تاسیسات نداره در کار های تک ناظره باز هم ناظر سازه مقصر گاز گرفتگی شناخته میشه درصورتی که ناظر وظیفه چک و تطبیق اجرا مطابق نقشه را دارد
سلام و وقت بخیر
هر ساختمان چه چهار ناظره و چه تک ناظره باید هر ۴ سری نقشه را داشته باشد. البته نقشه لوله کشی گاز توسط شرکت مجری گاز تهیه می شود و برای گاز ناظر جداگانه وجود دارد. اما در حوادث منجر به فوت پای همه وسط کشیده می شود. به همین خاطر ناظری که تک ناظره قبول می کند باید اشراف نسبی به سایر امور اجرای ساختمان از جمله مسائل ایمنی مربوط به گاز کشی نیز داشته باشد.