سلام عرض می کنم خدمت دوستان عزیزم و همراهان سایت نگین عمران
یکی از مراحل مهم اجرای ساختمان مرحله پی کنی و اجرای فونداسیون است که موضوع
مبحث هفتم از مقررات ملی ساختمان نیز هست. با توجه به اینکه در این مرحله معمولا
مسائل اجرایی زیادی پیش می آید مناسب دونستم مهم ترین نکاتی که حاصل تجربه چند
سالم از پروژه های مختلف هست رو با شما دوستان عزیزم به اشتراک بگذارم. البته نکات
بسیار بیشتری وجود دارد که با مراجعه به منابع مختلف از جمله مبحث هفتم می تونید
بدست بیاورید. نکاتی که در این مقاله مطرح کردم نکاتی هست مهم که کمتر به اون ها به
این واضحی اشاره شده است. امیدوارم که استفاده لازم رو از اون ببرید.
پر کردن چاه های قدیمی در صورت وجود با مصالح مناسب.
این کار رو قبل از عملیات تخریب یا گودبرداری بهتره انجام داد. عدم توجه به این موضوع می
تونه باعث نشست ساختمان در مراحل بعدی اجرا دراثر وزن سازه و وارد آمدن خسارت به
ساختمان بشه.
ساختمانی رو دیدم که نمای اون بر اثرهمین نشست ترک سرتاسری برداشته بود. بعضی از
چاه ها مخفی هستند. باید با دقت نظر خاصی علائم وجود آنها یا پرسش از ساکنین
ساختمان قدیمی بعضی از چاه ها در مرز دیواره گود هستند یا دهانه آنها ممکن است کمی
پایین تر از کف گود برداری ما باشد
۲-تطابق ابعاد برو کف زمین با پروانه ساختمانی و نقشه های مصوب
برای خودم پیش آمده که یک پروژه ای رو نظارت داشتم گودبرداری اش زیاد بود تقریبا ۱۰ متر
بود. و گود برداری و فونداسیون هم مرحله ای اجرا شده بود. کسی هم به من نگفته بود که
ممکنه همچین مشکلی بوجود بیاد بعد از اجرای سقف اول و دوم تونستم متر کشی کنم
متوجه شدم که زمینی که در پروانه ساختمانی مربع مستطیل فرض شده در واقع ذوزنقه
است و نقشه طراح هم بر همان اساس بود اما درعمل ضلع شمالی ملک تقریباً ۱متر و ۲۰
سانتی متر کمتر بود که باعث شده بود دهانه یکی از پارکینگ ها کمتر میزان لازم بشه و ۲ تا
پارکینگ حذف شده بود(در دو طبقه) .خدا رو شکر آن ساختمان پارکینگ مازاد داشت و به خیر
گذشت. چرا که وجود این مغایرت باید قبل از اجرا کشف و به شهرداری گزارش می شد و
عملیات تا رفع مغایرت متوقف می شد. درصورتی که ساختمان با وضع موجود با کسری
پارکینگ مواجه می شد ملک مشمول تغییر نقشه اجباری یا جریمه می شد و اگر مالک به این
خاطر شاکی می شد در درجه اول مامور بازدید که بر و کف را برداشته مقصر می شد و بعد
از آن مجری که وضع موجود را با نقشه مطابقت نداده و بعد از آن ناظر نیز تا حدی مقصر شناخته می شد.
۳- رعایت سطح اشغال در پی کنی علی الخصوص در مجاورت معبر ( رعایت عرض معبر
مقدم بر ابعاد ملک است.)
قبل از بتن ریزی فونداسیون حتما باید چک شود که ریشه ستون ها در اسکلت بتنی، یا
صفحه ستون در اسکلت فلزی، مطابق نقشه باشد. باید دقت شود که ریشه ستون ها یا
صفحه ستون ها در مجاورت معبر طوری اجرا شود که بعد از اجرای ستون ها با احتساب
ضخامت مورد نیاز برای نما کاری (معمولا ۵تا ۷ سانتی متر) بّرِ تمام شده ساختمان، هم باد با
ساختمان های مجاور باشد و عرض گذر حفظ شده باشد. معمولا این مسئله در نقشه های
پروژه های معمولی در نظر گرفته نمی شود و باید موقع اجرا آن را مد نظر قرار داد.
ملکی را سراغ دارم که مالک آن به دلیل عدم آگاهی و رعایت این مساله پس از اجرای ستون
های سقف اول مجبور به تخریب آنها از سوی شهرداری شد. در اینگونه موارد ناظر پس از
مشاهده، وظیفه دارد مراتب را بلافاصله گزارش نماید تا علاوه بر اقدام مقتضی از سوی
شهرداری از وارد آمدن خسارت بیشتر و مقصر شناخته شدن او جلوگیری به عمل آید.
۴- رعایت درز انقطاع و سطح اشغال در ستون ها.
در اجرای فونداسیون درز انقطاع و سطح اشغال از سمت حیاط را می توان رعایت نکرد.
یعنی از مجاورین فونداسیون را لب به لب اجرا کرد و از سمت حیاط نیمی از عرض
فونداسیون را در محدوده حیاط اجرا نمود. اما باید توجه داشت که در اجرای ریشه ستون ها یا
صفحه ستون باید به رعایت این مسائل دقت کافی داشت.
۵- تخمین درست میزان گود برداری
گودبرداری بیش از میزان نیاز علاوه بر تحمیل هزینه بیشتر در خاک برداری و حمل آن می
شود در مراحل بعدی اجرا می تواند موجب سبب به بار آمدن مشکلات و هزینه های اضافی
شود.
مهم ترین مشکلاتی که عدم توجه به این مساله ممکن است بوجود آورد عبارتند از:
بیشتر شدن ارتفاع سقف زیرزمین از حد مجاز که نیاز به خاک ریزی مجدد یا اجرای سقف
کاذب را ایجاد می کند که هزینه اضافی است.
به هم خوردن شیب شمشیری راه پله و نامنظم شدن تعداد یا ارتفاع پله ها که نمود ظاهری
بدی دارد.
امکان سرگیر شدن تیر ها : تیر سرگیر به تیری گفته می شود که حداقل ارتفاع از زیر آن تا
کف تمام شده برای عبور انسان و ماشین مطابق آیین نامه به ترتیب ۲٫۰۵ متر و ۱٫۸۰ متر باشد.
افزایش شیب رمپ بیش از حد مجاز: حداکثر شیب رمپ مجاز مطابق آیین نامه ۱۵% می
باشد که در موارد خاص با موافقت شورای معماری شهرداری منطقه می تواند تا ۱۸%
افزایش یابد.
دو مورد اخیر از آن جهت اهمیت دارد که در صورت عدم رعایت، جبران آن هزینه های اضافی
در بر دارد و حتی گاهی امکان جبران آن نیست که در این صورت یک فاجعه محسوب می
شود. زیرا باعث حذف کلیه پارکینگ ها در آن طبقه می گردد. ( درصورتی که تیر سرگیر یا
رمپ با شیب زیاد در ورودی پارکینگ باشد. ) حتی گاهی ممکن است در نقشه های طراحی
سرگیر بودن تیر ها یا شیب رمپ ها درست محاسبه نشده که مجری باید با بررسی نقشه ها
در صورت وجود آن نقشه ها را برای اصلاح به طراح ارجاء دهد. البته این کار ساده ای نیست و
نیاز به تجربه و مهارت و قدرت تجسم زیادی دارد. نکته ای که وجود دارد این است که معمولا
تکمیل رمپ ها و ورودی های پارکینگ در مراحل انتهایی اجرای ساختمان صورت می پذیرد و
در آن مراحل از وجود این مشکلات آگاه می شوند که عملا در آن مرحله کار خاصی جهت رفع
آن نمی توان کرد یا اینکه رفع آن هزینه های گزافی به سرمایه گذار یا مالک تحمیل خواهد
نمود.
اگر گود برداری از میزان لازم کمتر باشد نیز ممکن است مشکلاتی در بر داشته باشد. مهم
ترین آن ها عبارتند از:
ایجاد اختلاف تراز قابل توجه بین طبقه همکف و تراز زمین(معبر)
ممکن است این اختلاف تراز نیاز به اجرای پله برای ورودی واحد ایجاد کند که در صورت عدم
پیش بینی آن در نقشه در ساختمان های جنوبی پله باید از گذر احداث شود که این کار خلاف
ضوابط شهرداری است
حتی در مواردی که این اختلاف تراز زیاد باشد (۹۰ سانتی متر) نیاز به جک معلول نیز است.
