آیا انجام آزمایش بتن ، آزمایش میلگرد و تست جوش ، کارهای غیر ضروری و هزینه اضافی است ؟

برخی از سازندگان معتقدند هزینه کردن برای آزمایش بتن و آزمایش میلگرد و تست جوش ،  کارهای غیر ضروری و هزینه کرد اضافی است .

در این مقاله به بررسی این موضوع می پردازیم . اگر تا پایان این مقاله همراه ما باشید، به شما قول می دهیم، اطلاعات عمیقی دریافت خواهید کرد که جای دیگری ممکن است پیدا نشود.

در کنار هر صنعت تولیدی، به خصوص اگر با سلامت و جان مردم در ارتباط باشد، وجود بخشی به نام کنترل کیفیت ضروری است. این بخش کنترل کیفیت باید به صورت کاملا مستقل عمل نماید و در فرآیند تولید ذینفع نباشد تا کار خود را به درستی انجام دهد.

در صنایع غذایی و دارویی این کنترل کیفیت با حساسیت بیشتری از طرف نهادهای متولی کنترل می شود و ساز و کارهای نظارتی متنوعی در این زمینه پیش بینی شده است.

در صنعت ساختمان تا همین چندسال پیش ، چنین ساز و کاری از طرف نهادهای متولی پیش بینی نشده بود و اینکار به صورت کاملا فرمالیته توسط خود کارخانه ها یا کارگاه ها انجام می شد.. البته آزمایشگاه های کنترل کیفیت وجود داشتند اما دامنه فعالیتشان به پروژه های بزرگ محدود می شد .

با گسترش ساخت و ساز در شهرها و سودآور بودن تولید بتن، تعداد این کارخانه ها افزایش یافت. افراد سودجو و غیر متخصص نیز وارد این حوزه شدند. درنتیجه تولید بتن های بی کیفیت با هزینه تمام شده پایین افزایش یافت.

کیفیت بتن که پایین بیاید یعنی کیفیت سازه پایین می آید. به همین دلیل سازمان نظام مهندسی و وزات راه و شهرسازی در این زمینه وارد شدند و با صدور مجوز برای آزمایشگاه های مستقل، نظارت بر کیفیت بتن و جوش را افزایش دادند.

کارخانه های تولید بتن آماده و برخی کارگاه های ساخت اسکلت البته هنوز با این قضیه کنار نیامده اند. اکثر آن ها دارای بخش کنترل کیفی (QC) هستند، اما غالبا عملکرد منظم و درستی ندارند. در خیلی از آن ها  آزمایشگاه فقط جنبه تشریفاتی دارد و حتی فاقد یک کارشناس کنترل کیفیت کارآزموده  است.

البته حتی اگر کارخانه دارای آزمایشگاه مجهز هم باشد باز هم نمی توان به تاییدیه خود کارخانه اکتفا کرد چرا که « هیچ چاقویی دسته خود را نمی برد » این یک اصل مهم است که دستگاه نظارت و کنترل کیفیت باید مستقل باشد و در فرآیند کار ، ذینفع نباشد.

بنابراین به تاییدیه  هایی که آزمایشگاه های خود کارخانه ها به کارفرما ارائه می دهند، نمی توان استناد کرد.

وقتی با برخی از کارفرماها، در این خصوص صحبت می کنم می گویند که  نیازی نداریم به آزمایشگاه، چون خود کارخانه شیت نتایج تایید شده را می دهد و مهندس ناظر و شهرداری هم قبول می کنند.

اینکه شهرداری در خیلی از مناطق شیت نتایج کارخانه ها را قبول می کند خیلی جای تعجب ندارد و اساسا توقعی هم از شهرداری ها نیست. متاسفانه شهرداری ها مملو از افرادی است که با وجود تحصیلات غیر مرتبط ، در سمت های تخصصی عمرانی مشغول به کار هستند. اما اینکه بعضی از همکاران خودمان به عنوان ناظر یا مجری این را از کارفرما می پذیرند جای تعجب و تاسف است.

وظیفه همه ناظران محترم این است که نسبت به این قضیه کاملا جدی عمل نمایند. متاسفانه برخی از همکاران ناظر و مجری در این خصوص اهتمام کافی به خرج نمی دهند.

من وظیفه خود می دانم هر وقت از همکاران تماسی دریافت می کنم و صحبتی می کنیم، حتما به این مساله نیز اشاره و یادآوری می کنم. شما مهندسین عزیز نیز حتما در این مورد به همکاران در صحبت هایتان یادآوری نمایید.

پیشنهاد همکاری برای مهندسین ناظر، محاسب و مجری

اما یک روی صحبتم با خود کارفرما یا صاحب کار است. کسی که به هر حال با پذیرفتن ریسک، سرمایه اش را به بخش ساخت و ساز آورده است.

سازندگان عموما، افراد شریفی هستند که به جای انباشته کردن سرمایه خود در بانک یا سرمایه گذاری در سکه و دلار و خودرو و یا دلالی کردن، که اموری غیر مولد می باشد، در ساخت و ساز سرمایه گذاری کرده اند که کار مولد و اشتغال زا است. و البته از کار خود به دنبال سود هم هستند که خیلی هم خوب است. تمام تلاش آن ها کم کردن هزینه هایشان و بالا بردن حاشیه سود است. بنابراین هر هزینه ای که از نظر آن ها زاید باشد را برنمی تابند.

سوال اینجاست که چرا از نظر بعضی از آن ها انجام آزمایش بتن و میلگرد و جوش ، کاری غیر ضروری و هزینه اضافی است؟

علت این است که اکثر آن ها نگرش درستی در خصوص فواید و منافع انجام آزمایش بتن و جوش ندارند. اگر بتوانیم این نگرش را اصلاح کنیم دیگر نیازی به زور و اجبار کردن آن ها نیست و خودشان برای بکارگیری آزمایشگاه ها ، پیش قدم می شوند. البته همیشه تعداد معدودی هم هستند که نیاز به اجبار و زور دارند.

به صورت بازاری هم اگر بنگریم، به راحتی می توان ضرورت حضور آزمایشگاه را توجیه نمود.

برای توجیه این مساله به مثال زیر توجه نمایید

 اگر بتن آماده مورد نیاز برای یک ساختمان ۷ طبقه مسکونی با ۱۵۰۰ متر زیربنا  رو بخواهیم محاسبه کنیم، به صورت تقریبی این ساختمان حدود ۶۰۰ متر مکعب بتن با عیار ۳۵۰ کیلوگرم سیمان در هر متر مکعب برای فونداسیون، ستون ها و سقف هایش نیاز دارد.

در حال حاضر ( زمستان ۹۸ )  قیمت یک متر مکعب بتن آماده با عیار ۳۵۰، حدودا ۲۲۰ تا ۲۳۰ هزار تومان است.

حالا اگر کارخانه بتن با سواستفاده از اعتماد سازنده ، بیاید و در تمام مراحل بتن با عیار ۲۵۰ تحویل او دهد ( دو کیسه سیمان کمتر در هر متر مکعب) آن وقت چه کسی می تواند این موضوع را متوجه شود؟ فقط با انجام آزمایش و تست مقاومت بتن می توان متوجه این مساله شویم. در حالی که این مصداق بارز یک کلاهبرداری است.

هر کیسه سیمان الان ۱۵۰۰۰ تومان است. بنابراین، تنها جنبه مادی این کلاهبرداری برای چنین ساختمانی ۱۸ میلیون تومان است.

البته خسارت بزرگ تر ، خدشه ای است که به استحکام سازه وارد می شود . ساختمانی که بالغ بر ۲/۵ تا ۳ میلیارد تومان (سال ۹۸) هزینه ساخت آن است اما فاقد استحکام کافی در مقابل زلزله است.

حالا قرارداد بکارگیری یک آزمایشگاه مستقل برای چنین ساختمانی با رعایت تمامی ملزومات و ثبت کارتابلی، چقدر است؟ حداکثر ۳٫۵ میلیون تومان. با حساب بازاری هم اگر نگاه کنیم، اگر حضور آزمایشگاه بتواند جلوی این کلاهبرداری و تقلب بزرگ را بگیرد واقعا ارزش ندارد؟

همین حالا هم حضور آزمایشگاههای مستقل ، موجب کسادی بازار و به دردسر افتادن خیلی از کارخانه های متقلب شده است.

بهانه ای که بعضی از سازندگان برای به کارنگرفتن آزمایشگاه ها می آورند این است : بر فرض که کارخانه بتن ضعیف به ما فروخت و آزمایشگاه هم متوجه این قضیه شد. دیگر بعد از گذشت یک هفته یا یک ماه از بتن ریزی چه می توان کرد؟ آیا اسکلتی را که این همه زحمت کشیده شده و اجرا شده حالا تخریب کنیم ؟

پاسخ این است که خیر. لزوما به خاطر ضعف بتن ، حکم تخریب به سازه داده نمی شود. البته تخریب در مبحث نهم مقررات ملی ساختمان به عنوان آخرین راه چاره دیده شده است. و اگر واقعا سازه ای آنقدر ضعیف باشد که تاب تحمل وزن خود را هم نداشته باشد همان بهتر که در همین مرحله تخریب شود تا اینکه بعد از بهره برداری ، جان انسان ها را به مخاطره بیاندازد. اما بیایید راه چاره های قبل از تخریب را بررسی کنیم.

اولا بیش از ۹۰ درصد کارخانه های تولید بتن آماده حتی متقلب ترین آن ها هم، همین که بدانند آزمایشگاه مستقل سر بتن ریزی حاضر می شود، دست از تقلب می کشند. چون میدانند که اگر به دردسر بیافتند، خیلی بیشتر از سودی که از این تقلب نصیبشان می شود، متضرر خواهند شد.

همین توضیح برای مجاب کردن هر سازنده عاقلی ، کفایت می کند. اما بیایید حالت های دیگر را بررسی کنیم. 

یک احتمال وجود دارد که کارخانه در صورت ضعیف بودن بتن ، زیر بار نرود و تقصیر را به گردن نگیرد. اولا این طور نیست. اگر آزمایشات به درستی انجام شود و مستندات وجود داشته باشد کارخانه نمی تواند همچین ادعایی داشته باشد. ثانیا من همیشه به کارفرماها توصیه می کنم قبل از قرارداد و خرید بتن، برای کارخانه پیش شرط بگذارند و اعلام کنند که آزمایشگاه مستقل موقع بتن ریزی حضور دارد.  هزینه بتن را نیز به صورت کامل تسویه نکنند و ۱۵ تا ۲۰ درصد برای حُسنِ انجام کار تا زمان مشخص شدن نتایج بتن، نگه دارند. 

ما به عنوان آزمایشگاه همواره به سازندگان توصیه می کنیم هنگام خرید بتن اولا حتما قرارداد ببندند و ثانیاً در قرارداد خود بندهایی مشابه بندهای زیر را درج کنند.

• در صورتی که آزمایشگاه تشخیص دهد ، بتن از لحاظ اسلامپ یا مدت زمان ساخت و حمل ، دیگر قابلیت استفاده ندارد می تواند ماشین میکسر را برگرداند و کارخانه نمی تواند هزینه ای بابت بتن عودت داده شده مطالبه نماید.
• تسویه کامل هزینه بتن، بعد از مشخص شدن نتایج هفت روزه آزمایش بتن انجام می شود و در صورتی که نتایج هفته روزه قابل قبول نباشد، تسویه کامل منوط به مشخص شدن نتایج ۲۸ روزه آزمایش بتن می شود و در صورتی که نتایج ۲۸ روزه نیز قابل قبول نباشد، تسویه منوط به مشخص شدن نتایج نمونه شاهد (۴۲ روزه یا ۹۰ روزه ) می شود.
• در صورتی که مشخص شود بتن اجرا شده ضعیف بوده است، کلیه تبعات و خسارات ناشی از توقف کار، کارشناسی و آزمایشات مجدد بتن  (مخرب و غیر مخرب) ، آنالیز مجدد سازه براساس مقاومت موجود، مقاوم سازی و یا تخریب سازه بر عهده کارخانه بتن می باشد.

حداقل سودی که این وجود این بندها در قرارداد  دارد این است که اگر بتن ضعیف باشد ، نه تنها پولی بابت بتن به کارخانه پرداخت نمی کنید بلکه می توانید از کارخانه خسارت نیز دریافت کنید یا هزینه مقاوم سازی سازه را بر عهده کارخانه بیاندازید. 

ممکن است بگویید کارخانه زیر بار همچین قراردادی نمی رود. خوب کارخانه ای که مسئولیت محصولی که می فروشد را نمی پذیرد، نباید از آن خرید کرد و به سراغ کارخانه دیگری بروید. هر چند که حتی اگر این موارد در قرارداد هم ذکر نشود، باز هم این مسئولیت بر عهده کارخانه می باشد. 

وقتی یک کارخانه بتن برای تولید بتن از شن و ماسه و سیمان مرغوب استفاده کند و از افراد متخصص و روش های علمی برای تعیین طرح اختلاط و تولید بتن استفاده کند ، چرا باید نگران باشد؟

اتفاقا مسئولان کارخانه هایی که پاکدست هستند و از نیروی متخصص استفاده می کنند و بتن استاندارد عرضه می کنند ، از این قضیه استقبال می کنند و از اینکه تست بتن به درستی انجام شود خوشحال می شوند. چون ارزش افزوده کار آن ها مشخص می شود و رقیبانی که با هزینه کمتر با هدف سود بیشتر بتن بی کیفیت تولید می کنند از دور خارج می شوند .

چون حتی اگر قراردادی هم در کار نباشد و به خاطر کمبود مقاومت بتن، کارفرما اقدام حقوقی و قضایی هم انجام ندهد ، همین که تقلب کارخانه مشخص شود و برای مراحل بعدی بتن ریزی سراغ کارخانه دیگری برود،  باز هم برای آن کارخانه بد می شود چون علاوه بر اینکه مراحل بعدی بتن ریزی را از دست می دهد، بدنام نیز می شود.

به خاطر همین است که بعضی از کارخانه ها با اصرار به صاحب کاران سعی می کنند ایشان را از بکارگیری آزمایشگاه مستقل منع کنند و می گویند خودمان آزمایشگاه داریم و حتی به صورت رایگان برایتان آزمایش انجام میدهیم و تاییدیه می دهیم.

الان خیلی از کارخانه های بتن، خودشان اقدام به راه اندازی آزمایشگاههای مستقل و اخذ پروانه برای آن کرده اند و به کارفرماها همان آزمایشگاه راه معرفی می نمایند که ظاهرا مستقل است ولی در اصل زیر پرچم همان کارخانه است. بنابراین یک کارفرما نباید در انتخاب آزمایشگاه اصلا حرفهای کارخانه را دنبال کند.

در این خصوص ناظران ساختمان نیز باید دقت کنند و آزمایشگاههای مستقلی که مورد اعتماد آن ها هست را به کارفرما معرفی کنند. ناظران و مجریان محترم اگر در این خصوص راهنمایی بیشتر لازم داشته باشند، می توانند با شماره زیر تماس بگیرند : 

۰۹۱۹۶۸۳۵۵۶۵ مهندس قربانی

بعضی از به ظاهر سازندگان هم هستند که هیچ دانش و  بینشی نسبت به ماهیت بتن و بتن ریزی ندارند که این می تواند در پاره ای از موارد منجر به آثار مخربی شود.

برای مثال در یکی از پروژه ها پیمانکار در محاسبه حجم بتن مورد نیاز سقف اشتباه کرده بود و ۴ متر مکعب بتن کم سفارش داده بودند. به دلیل اینکه بتن ریزی هم افتاده بود آخر شب و سفارش و ارسال مجدد میکسر بتن هم برایشان معطلی داشت، سازنده می خواست این ۴ متر مکعب را با اضافه کردن آب به میکسر جبران کند!!!

راننده میکسر و اپراتور پمپ هم ، اصلا ممانعتی نکرده بودند و انجام این کار داشت شروع می شد. حالا اگر کارشناس آزمایشگاه آنجا نبود و ممانعت نمی کرد یک فاجعه رخ داده بود.

توجه داشته باشید حتی نیم متر مکعب آب اضافی در یک میکسر می تواند اثرات مخربی در مقاومت بتن داشته باشد . علاوه بر این پس از بتن ریزی نیز کل این آب از بین قالب ها هدر رفته و سیمان بتن را نیز با خود می شوید و می برد. و چیزی جز شن و ماسه باقی نمی ماند. در نتیجه پس از باز کردن جک ها احتمال خیز شدید و حتی تخریب سقف وجود خواهد داشت.

پس نتیجه می گیریم که انجام آزمایش و تست بتن توسط آزمایشگاه مستقل منافع بسیار زیادی برای سازنده و ساختمان می تواند داشته باشد.

برخی گمان می کنند تست بتن تنها محدود به نمونه گیری از بتن است. حتی برخی کارفرمایان به اپراتورهای آزمایشگاه میگویند که شما قالب های نمونه گیری را بگذار و خودت برو و ما خودمان قالب های را پر می کنیم. البته برخی از اپراتورها هم از این قضیه استقبال می کنند. اما وظیفه آزمایشگاه خیلی فراتر از یک نمونه گیری است.

آزمایشگاه باید در تمام طول بتن ریزی در محل پروژه حضور داشته باشد و میکسرهای بتن را رصد کند. ممکن است به دلیل تاخیر زیاد، بتن داخل میکسر فاسد شده باشد. اپراتور آزمایشگاه باید یک شخص فنی و بتن شناس باشد که بتواند بتن این موضوع را تشخیص دهد . همچنین از لحاظ شخصیتی باید نفوذ کلام داشته باشد که بتواند با توجیه کافرما و عوامل کارخانه، از تخلیه بتن های مساله دار، جلوگیری کرده و میکسر را برگرداند. 

نمونه گیری از بتن باید گویای شرایط واقعی بتن اجرا شده باشد. یکی از مهم ترین عوامل در حفظ کیفیت بتن نسبت آب به سیمان (w/c) است که در طرح اختلاط مشخص می شود و این نسبت باید تا پایان کار ، ثابت بماند.

یکی از رویه های ناصواب که متاسفانه در خیلی از پروژه ها انجام می شود این است که پس از نمونه گیری از بتن، مسئول پمپ و راننده میکسر، برای افزایش روانی و راحت پمپ شدن و ویبره شدن بتن، به تشخیص خودشان، آب را به بتن می بندند. البته معمولا اینکار با چراغ سبز کارفرما و پیمانکار پروژه هم همراه است. غافل از اینکه این کار تاثیر مخربی در مقاومت بتن دارد. چون نسبت آب به سیمان را تغییر می دهد و سیمان موجود در بتن را شسته و از بین می برد. همچنین در فصول سرد، وجود آب اضافی در بتن، امکان یخ زدگی بتن را افزایش می دهد.

بنابراین در این شرایط نتایج نمونه گیری از بتن فقط گویای کیفیت بتن ارسال شده از کارخانه است نه کیفیت بتن اجرا شده در پروژه. البته این نوع نمونه گیری هم خالی از فایده نیست. چرا که اگر بتن ارسالی از کارخانه هم بی کیفیت باشد که اوضاع بسیار وخیم خواهد شد.

اما راه چاره چیست؟

اولا اپراتور آزمایشگاه اصلا نباید اجازه اضافه کردن آب موقع بتن ریزی را بدهد. در مراحلی مثل اجرای فونداسیون، که نیاز به پمپ کردن بتن به سمت بالا نیست و بتن ریزی به صورت حجیم انجام می شود، نیازی به شل کردن بی رویه بتن نیست و همان بتن با اسلامپ ۸ و ۹ می توان ، عملیات بتن ریزی را انجام داد. مسئول آزمایشگاه در اینجا نباید اجازه افزودن آب به بتن را بدهد. در صورت نیاز به روان کردن بتن نیز باید از افزودنی های مناسب این کار استفاده نمود.

در سایر مراحل نیز که نسبت به مرحله فونداسیون به اسلامپ و روانی بیشتری نیاز داریم، این کار باید با افزودنی های استاندارد، و با مشورت آزمایشگاه انجام شود. با اضافه کردن ۵ تا ۱۰ لیتر از یک فوق روان کننده استاندارد و مرغوب به یک میکسر حاوی ۷ تا ۱۰ متر مکعب بتن، می توان بتن را از اسلامپ ۶-۷ به اسلامپ ۱۴-۱۵ که مناسب پمپ شدن به طبقات و ویبره شدن در مقاطع کوچکتر می باشد رسانید. حال اگر بخواهیم بتن را با آب به این روانی برسانیم، شاید ۲ بشکه آب نیاز باشد استفاده کنیم.

حتما توجه کنید که استفاده از فوق روان کننده در همان محل پروژه و دقایقی قبل از پمپ کردن بتن باید انجام شود نه در کارخانه . بعد از اضافه کردن فوق روان کنننده داخل میکسر ، باید حدودا ۴ تا ۵ دقیقه با دور تند میکسر بچرخد تا خوب با بتن مخلوط گردد و عملکرد مناسبی از خود نشان دهد.

فوق روان کننده ها انواع مختلف دارند و می توانند خواص ترکیبی داشته باشند. مثلا فوق روان کننده زودگیر، علاوه بر روان کردن بتن، باعث گیرش سریع تر بتن نیز می شود. این خواص بستگی به نوع پروژه و نحوه اجرا می توانند مفید یا مضر باشند. حتما می بایست در انتخاب و خرید فوق روان کننده با افراد با تجربه در این زمینه مشورت نمود.

کارفرمایان و مجریان محترم جهت مشاوره، تهیه و استفاده از فوق روان کننده ها و سایر افزودنی های  می توانند با شماره تماس ۰۹۱۹۶۸۳۵۵۶۵ مهندس قربانی تماس حاصل فرمایند.

الزام استفاده از فوق روان کننده ها بخصوص در پروژه هایی که طول لوله پمپ طولانی است و یا پیچ و خم های زیادی در مسیر لوله پمپ وجود دارد ، بسیار بیشتر است. چون در این حالت اگر از فوق روان کننده استفاده نشود، باید مقادیر بسیار بیشتری آب به بتن اضافه کرد. چون امکان ترکیدگی لوله ها به دلیل فشار زیاد و ایراد خسارت های مالی و جانی وجود دارد. 

مهندسان ناظری که در مناطق پر تراکم با گذر های تنگ ، کار می گیرند ، باید نسبت به این قضیه توجه ویژه داشته باشند. در تهران محله هایی مثل جیحون و انتهای بزرگراه یادگار امام در منطقه ۱۰، برخی محله های نظام آباد و مدنی در منطقه ۸ و  خیابان های گرگان و اجاره دار در منطقه ۷، محله های نزدیک به بازار تهران در منطقه ۱۱ و ۱۲ ، برخی محله ها در جنوب خیابان پیروزی، شهید محلاتی و خاوران در منطقه ۱۴ ، بخشی ازمحله های جوادیه و نازی آباد در منطقه ۱۶ و بخشی از محله های شهر ری در منطقه ۲۰ از جمله مناطق پر تراکم با گذرهای عموما باریک هستند .

البته در مناطق شمالی تهران هم مثل دارآباد، تجریش، جماران و … کوچه ها و گذر های تنگ و باریک به صورت پراکنده وجود دارد که امکان تردد ماشین سنگین و استقرار پمپ نزدیک محل بتن ریزی نیست و مستلزم لوله کشی زیاد برای پمپ کردن بتن می باشد. 

در این مناطق جهت بالا بردن روانی بتن حتما باید از فوق روان کننده های قوی استفاده گردد. و گرنه نیاز به مقادیر بالای آب دارد که تاثیر شدیدا منفی در کیفیت بتن می گذارد. 

تست جوش و لزوم آن :

شرایط در خصوص تست جوش نیز ، مشابه تست بتن است. البته تست جوش نسبت به بتن ، بیشتر جا افتاده است. اما هنوز هم کم کاری هایی در این زمینه وجود دارد.

در زمینه اجرای اسکلت فلزی ، نکات فنی زیادی وجود دارد.. خیلی از اسکلت کاران خواسته یا ناخواسته بعضی از موارد را رعایت نمی کنند که اتفاقا ضروری هم هست. اجرای اسکلت دو مرحله دارد.

۱- مرحله برشکاری و مونتاژ اسکلت روی زمین

۲- مرحله نصب ستون ها و شاغول کاری ، نصب تیرها، بادبند ها و تکمیل اتصالات

مرحله اول معمولا در کارگاه ها و کارخانه های ساخت اسکلت اجرا می شود.  مونتاژ اسکلت در محل کارگاه ساختمانی ، ممنوع است با این حال در ساختمان های خیلی کوچک که در کوچه های با عرض کم قرار گرفته اند معمولا مونتاژ اسکلت در خود ملک صورت میرد.

در تهران کارگاهها و کارخانه های ساخت اسکلت عموما در شعاع صدکیلومتری حومه جنوبی و غربی تهران در محوطه ها یا شهرک های صنعتی قرار گرفته اند . از خاوران گرفته تا شورآباد و شهید رجایی و شادآباد و ماهدشت و …

برخی از این کارگاهها ، چهاردیواری یا گاراژهایی هستند که فاقد امکانات و تجهیزات هستند و تنها برای اجرای اسکلت های ساده ای که در مونتاژ آن ها از پروفیل های استاندارد با ورق های تقویتی استفاده می شود، مناسب هستند.

 

برای اسکلت های پیشرفته تر که با ورق ساخته می شود مثل ستون های باکس، صلیبی، تیر ورق ها، سازه های خاص و … نیاز به کارگاههایی با تجهیزات پیشرفته و امکانات جابه جایی می باشد. این کارگاهها یا کارخانه ها عموما سوله هایی هستند واقع در مجتمع ها و شهرک های صنعتی که دارای جرثقیل های سقفی ، دستگاه های برش ورق ، دستگاههای چوش پیشرفته مثل جوش زیر پودری ، جوش کربن ، الکترو اسلگ ، سندبلاست و تمیزکاری، بخش رنگ و خشک کن و … می باشند.

 

 

 

یکی از خدماتی که در مجموعه نگین عمران صورت می گیرد ساخت و نصب اسکلت های فولادی با کیفیت و استاندارد بالا و قیمت مناسب است. برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص می توانید با شماره تماس ۰۹۱۹۶۸۳۵۵۶۵ مهندس قربانی تماس بگیرید.

همچنین امکان همکاری در این زمینه با مهندسان گرامی به صورت ارجاع پروژه های اسکلت فولادی، و دریافت پورسانت وجود دارد.. 

به دلیل دوری مسیر خیلی از مهندسین ناظر نمی توانند در کارگاه یا کارخانه ساخت حضور داشته باشند. همچنین بازرسی جوش یک کار کاملا تخصصی است و نیاز به گذراندن دوره های تخصصی و کسب تجربه زیاد دارد. همچنین نیاز به تجهیزات و ابزارآلات پیشرفته و گران قیمت دارد.

برای مثال یک دستگاه UT ( تست التراسونیک ) که برای عیب یابی جوش های نفوذی ، به کار می رود در بازار از ۲۵ میلیون تومان تا ۱۲۵ میلیون تومان قیمت دارد. یا یک اسپری ساده تست PT از ۲۰۰ هزار تومان تا ۷۰۰ هزار تومان قیمت دارد.

 

این دستگاه ها کاربردهای زیادی در صنایع دارند و یکی از جزیی ترین کاربردهای آن ها تست جوش های نفوذی در سازه های ساختمانی است.

بنابراین در زمینه جوش نیز مانند خاک و بتن، شرکت هایی هستند که با اخذ صلاحیت و پروانه از نظام مهندسی این کار را انجام می دهند و ناظران ساختمان نیز می بایست کافرمایان را ملزم به استفاده از خدمات این شرکت ها نمایند. در نتیجه خیال ناظر هم از بابت اجرای اصولی جوش و عیب یابی و اصلاح جوش های معیوب راحت می شود.

البته همان آسیب هایی که در مورد تست بتن وجود دارد در این زمینه نیز ممکن است بوجود بیاید. 

یکی از آسیب های جدی  که در بحث تست جوش وجود دارد، آزمایشگاه ها یا افرادی هستند که با اخذ هزینه های پایین ، اقدام به صدور تاییدیه های صوری می کنند یا بازرسی کاملی انجام نمی دهند.

بازرسی صحیح و اصولی از اسکلت نیازمند حضور متعدد و چند مرحله ای بازرس جوش در کارخانه است. با یک بار بازرسی در انتهای کار نمی توان صحت جوشکاری را تایید نمود. چرا که بخش هایی از مونتاژ اولیه مثل ورق های پیوستگی یا جوش های سر به سر در انتهای کار از دیدرس خارج می شوند. 

یا بعد از نصب ستون ها و تیرها دیگر نمی توان تست التراسونیک ورق های زیر سری را انجام داد.

بنابراین مهندسین ناظر می بایست کار بازرسی جوش را به شرکت های معتمد خود ارجاع دهند تا بساط افرادی که با اخذ هزینه های پایین اقدام به ارائه گزارش فیک و صوری می کنند و ارزش خدمات مهندسی را پایین می آورند، برچیده شود.  در این زمینه نیز آماده همکاری با مهندسین ناظر و مجری در تهران و حومه  هستیم . همکاران محترم در تهران و حومه می توانند جهت کسب اطلاع بیشتر در این زمینه با مهندس قربانی ۰۹۱۹۶۸۳۵۵۶۵ تماس حاصل فرمایند.

در اینجا یک نکته اجرایی در مرحله مونتاژ اسکلت را خدمتتان عرض می کنم.

معمولا محاسب در طراحی سازه، برای اینکه سازه را بهینه کند، بجای استفاده از مقاطع بزرگ برای تیر و ستون، از مقاطع کوچکتر استفاده می نماید و فقط در بخش هایی که نیاز است، از ورق تقویتی استفاده می نماید. 

ورق های فولادی در بازار معمولا در طول های ۶ متری عرضه می شوند. در اجرای اسکلت اگر به طول بیشتری نیاز باشد، یا پیمانکار بخواهد برای کاهش پرتی کار از ورق های کوتاه تر استفاده نماید،اینجا نیاز است دو سر ورق به صورت سر به سر به هم جوش شوند.

اکثر اسکلت کاران اینجا از جوش پیشانی استفاده می نمایند که جوش ضعیفی است و نباید استفاده شود. در جوش پیشانی دو سر ورق ها بدون کونیک شدن در کنار یکدیگر قرار میگیرند و جوش می شوند. 

 

یک راهکار در اینجا استفاده از ورق وصله است. این روش  چندان خوشایند نیست. چون در محل دو کله ورق یک برآمدگی پیش می آید که بعدا در نازک کاری ممکن است مشکل ساز شود. حالت بهتر این است که پیمانکار با پیش بینی قبلی، لبه ورق هایی که قرار است به هم برسند را با استفاده از دستگاه برش CNC به صورت کونیک در بیاورد. در این صورت جوش سر به سر ورق ها به صورت نفوذی اجرا می شود که کیفیت بسیار بالاتری نسبت به جوش پیشانی دارد.

 

 

 

 

در خصوص جوش های پیشانی و نفوذی و کونیک کردن ورق ها در آموزش نقشه خوانی و نکات اجرایی سازه فلزی به صورت کامل روی تصویر و نقشه توضیح داده ام.

یکی دیگر از نکاتی که معمولا جوشکاران رعایت نمی کنند پیوستگی جوش ورق به پروفیل در فاصله ۲D از مرز چشمه اتصال است. (D= عمق تیر ) است. یکی دیگر از کم کاری هایی که به صورت گسترده در مرحله نصب سازه  فلزی اتفاق می افتد کم کاری در زمینه اجرای بادبندها است. بادبند ها اعضای مهمی در سازه های فولادی هستند اما به دلیل تناژ پایینی که دارند و سختی مونتاژ و نصب آن ها، برای پیمانکاران اصطلاحا به صرفه نیست. و اکثرا در اجرای آن ها بی دقتی و کم کاریهایی صورت میگیرد که با حضور بازرس جوش و کنترل هایی که صورت می گیرد این کم کاری ها به حداقل می رسد.

در آموزش اجرای بادبندها در خصوص این کم کاری ها و نحوه کنترل آن ها توضیحات مبسوطی دادم.

شرکت های تست جوش تا حد زیادی می توانند به عتوان بازوی کمکی برای مهندس ناظر سازه و مهندس مجری باشند و هرچه بیشتر به عیب یابی و رفع عیوب اسکلت فلزی کمک نمایند.

بازرسی و تست جوش ، یک مبحث گسترده با جزییات بسیار زیاد است. در صنایع بسیار زیادی نیز کاربرد دارد از صنعت هواپیمایی گرفته تا کشتیرانی و خطوط انتقال لوله و غیره . بازرسی و تست جوش  یک شغل تخصصی با درآمد مناسب است و می تواند به عنوان یک زمینه شغلی برای مهندسان گرامی به صورت تمام وقت یا در کنار کار اصلی مد نظر باشد.

در مجموعه نگین عمران به علاقمندان آموزش های تخصصی و عملی در زمینه تست جوش کارگاهی همراه با ارائه مدرک معتبر داده می شود. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه نیز می توانید با شماره تماس ۰۹۱۹۶۸۳۵۵۶۵ مهندس قربانی تماس حاصل فرمایید. 

 تست جوش فقط مختص اسکلت فولادی نیست و تست بتن هم فقط مختص فونداسیون و اسکلت بتنی نیست. در اسکلت فلزی نیز در سقف ها بتن ریزی داریم که این بتن نقش مهمی در دیافراگم سقف دارد و حتما باید آزمایش شود. 

تست و بازرسی جوش فقط محدود به تست کیفیت جوش نیست. بازرس جوش باید درک عمیقی نسبت به سازه و عملکرد آن داشته باشد. کنترل های ابعادی مطابق نقشه ، کنترل صحت برش ورق ها ، بعد جوش ها ، ترتیبت مونتاژ ، کنترل الزامات مبحث دهم در اجرای اسکلت، محدودیت های بکارگیری ورق ها با ضخامت های مختلف ، کنترل اجرای ورق های پیوستگی و … می تواند در حوزه بازرسی جوش بگنجد. 

الزام تست بتن و تست جوش در زمینه های زیادی وجود دارد که  متاسفانه از نظر همکاران مغفول مانده است. در ذیل برخی از این موارد لیست شده است:

اجرای سازه نگهبان : تست جوش و تست بتن

ساخت تیرچه ها در کارگاه ها یا پروژه ها : تست بتن و جوش و تست میلگرد

در سقف های متال دک  : تست گل میخ ها

در دیوار های برشی : تست بتن 

 فریم ها ، شاسی و قلاب آسانسور : تست جوش

لوله کشی گاز : تست جوش 

لوله کشی آتش نشانی : تست جوش 

 قطعات فولادی الحاقی به سازه بتنی : تست جوش 

شاسی و نبشی های اجرا شده برای نماهای سنگین ساختمانی : تست جوش  

تست رنگ (ضخامت و کیفیت ) در سازه های فولادی

اتصالات پیچ و مهره ای : تست مقاومت و گشتاورسنجی پیچ ها 

نصب تجهیزات و تاسیسات و مخازن در بام ساختمان ها مثل دکل ها و مخازن آب و آتش نشانی : تست بتن و تست جوش

 شاید برخی از این نکات به نظر خیلی حساس نباشند یا اصلا به چشم نیایند ، اما برآیند همه اینهاست منجر به کیفیت و عملکرد مطلبوب یا نامطلوب سازه می شود.

در مهندسی عمران ما آموخته ایم که عملکرد کلی یک سازه همیشه بر اساس عملکرد مقطع یا اتصال بحرانی (ضعیف ترین مقطع یا اتصال ) کنترل می شود. یعنی اگر یک سازه کاملا مقاوم و مستحکم باشد، اما یک اتصال یا مقطع آن ضعیف باشد، ممکن است عملکرد کل سازه را مختل کند و حتی باعث تخریب کل آن شود. بنابراین هر مقطع و اتصالی در یک سازه درست به اندازه بقیه مقاطع و اتصالات اهمیت دارد.

در صنایعی مثل غذا و دارو، اگر محصولی فاسد و غیر استاندارد وارد بازار شود، یا فردی اصول بهداشتی و فنی را در این زمینه رعایت نکند، بلافاصله نیتجه آن مشخص می شود و صدای اعتراض مردم و سازمان های ذیربط بلند می شود. حادثه استفاده از سرنگ آلوده در لردگان که منجر به انتقال ویروس ایدز به تعدادی از افراد شد، یک شاهد مثال در این مورد است.

اما در ساختمان نتیجه عملکردها، ممکن است بلافاصله مشخص نشود و حتی سالها طول بکشد. اما وقتی عملکرد ساختمان در حادثه ای مثل زلزله ، به بوته آزمایش گذاشته شود، رعایت یا عدم رعایت همین نکات ، می تواند جلوی رخ دادن فاجعه ای را بگیرد یا فاجعه ای به بار بیاورد و در عرض دو دقیقه کل زندگی و دار و ندار مردم به باد فنا رود.

البته خیلی وقت ها هم نیاز به حادثه نیست . گاهی مصالح و اجرای بی کیفیت ، با علائمی از قبیل ترک خوردگی  و ایجاد خیز تیر ها و حتی تخریب سقف، خود را نشان می دهد. البته همیشه این علائم به دلیل بی کیفیتی مصالح نیست و ممکن است دلایل دیگر از جمله ضعف در طراحی سازه ، عدم دقت در جزییات اجرایی و … دلیل آن باشد..

در سازه های غیر ساختمانی نیز، انجام تست خاک ، تست بتن و میلگرد و  تست جوش، درست به اندازه ساختمان ها ، اهمیت دارد.

اجرای دکل های مخابراتی ، استراکچر تابلوهای تبلیغاتی در کنار جاده ها ، دکل های روشنایی جاده ای ، سازه های مربوط به دوربین های کنترل جاده ای ، سوله های صنعتی در شهرک های صنعتی ، محوطه سازی ها و پروژه های ایجاد فضاهای رفاهی ، تفریحی و ورزشی  همه و همه  نیاز به انجام آزمایش های کنترل کیفیت برای خاک، بتن ، میلگرد و جوش های اجرا شده در این پروژه ها دارد.

در این زمینه در مجموعه نگین عمران با داشتن امکانات و نیروهای زبده آماده همکاری با نهادهای متولی و پیمانکاران محترم می باشد. 

اساسا ایجاد هرکاری که منجر به بارگذاری روی خاک و بازگذاری روی سازه ای شود، مستلزم انجام آزمایش خاک و کنترل کیفیت سازه می باشد. انجام آزمایش خاک از موارد الزامی در مرحله طراحی هر سازه ای می باشد.

هیچ طراحی نباید بدون انجام آزمایش خاک و تعیین مشخصات فیزیکی خاک اقدام به طراحی سازه نماید و حتما باید از کارفرما نتایج آزمایش خاک را مطالبه نماید.

طراحی سازه با لحاظ کردن ضرایب فرضی و غیر واقعی ، بخصوص برای زمین های با خاک ناشناخته ، ممکن است تبعات سنگینی برای مهندس طراح به دنبال داشته باشد. 

به نظر من تک تک ما اعضای جامعه مهندسی باید این موضوع را بر خود فرض بدانیم که در این زمینه اول برای همکاران خود و بعدا برای کارفرمایان، فرهنگ سازی کنیم. 

اینجا نقش مهندسان ناظر بسیار پررنگ و تعیین کننده است. ناظران ابزار بسیار قدرتمندی دارند که از خدمات سایر مهندسان در اجرای ساختمان ها استفاده کنند. مهندسان ناظر باید مدام به دیگر مهندسان کار ارجاع دهند. چندین زمینه وجود دارد که در ساختمان ها جای مهندسان خالی است و ناظران می توانند به راحتی آن را پر کنند.

 مهندسان ناظر و در کنارشان مهندسان مجری هستند که می توانند این تحول را ایجاد کنند. 

اگر ما با جدیت کافی عمل نماییم و مالکان و سازندگان را ملزم به عقد قرارداد و انجام توسط آزمایشگاه های مستقل کنیم علاوه بر اینکه کیفیت سازه ارتقا پیدا میکند. به حفظ و رونق این زمینه شغلی نیز برای سایر همکاران هم صنف خود ، کمک کرده ایم. کارخانه های بتن و ساخت اسکلت نیز، مجبور می شوند برای بهبود کیفیت کارشان، مهندسان را به کار گیرند. افراد غیر متخصص از این حوزه خارج می شوند و جایشان را به مهندسان با صلاحیت می دهند.

آن وقت دیگر فارغ التحصیلان و هم صنفان خود را در قامت راننده اسنپ ، کارگری و سایر مشاغل کاذب نخواهیم دید.

از جمله خدماتی که در مجموعه نگین عمران به سازندگان و مجریان و همکاران محترم ارائه می شود ، در همین زمینه آزمایشگاه جوش و بتن است. همچنین ما در این زمینه آماده هستیم با مهندسین ناظر و مجری همکاری دو جانبه ای داشته باشیم. برای توضیحات بیشتر در این مورد می توانید به لینک زیر مراجعه نمایید. برای کسب اطالعات بیشتر در این زمینه می توانید  مستقیما با مهندس قربانی تماس بگیرید و صحبت نمایید. ۰۹۱۹۶۸۳۵۵۶۵

در لینک زیر در زمینه این همکاری توضیحات کاملی خدمت همراهان عزیز داده ایم.

همکاری با مهندسین ناظر، محاسب و مجری 

همچنین برای دریافت توضیحات بیشتر در خصوص همکاری می توانید فرم زیر را تکمیل نمایید.

برای دریافت مطالب جدید وبسایت فرم زیر را تکمیل نمایید: