نکاتی پیرامون نورگیر در فضاهای داخلی ساختمان
در این مقاله با ضوابط نورگیری فضاهای پذیرایی و آشپزخانه آشنا می شویم.
قسمت های اصلی نورگیر در فضاهای داخلی ساختمان چیست؟
نورگیر در فضاهای داخلی ساختمان ، معمولاً مختص به سه فضای اصلی پذیرایی، اتاق خواب و آشپزخانه باید از نور طبیعی برخوردار باشند. فضاهای سرویس بهداشتی و حمام و همچنین اتاقک انباری داخل واحد لازم نیست نور طبیعی داشته باشند.
روش های نورگیری فضاهای داخلی ساختمان:
نور طبیعی یک فضا می تواند به دو صورت تامین شود. یکی از طریق بازشو در خود آن فضا و دیگری از طریق بازشویی که فضای دیگر قرار دارد.
در این نوشته قصد دارم نکاتی مفید در مورد تامین نور آشپزخانه و پذیرایی برایتان بیان کنم. دانستن اینکات در نظارت ساختمان ها بسیار راه گشاست.
فضای آشپزخانه:
آشپزخانه فضایی است حتماً باید نور داشته باشد. به دلیل انجام عملیات پخت و پز در آن حتماً نیاز به تهویه نیز دارد. در مورد آشپزخانه در مناطق مختلف شهرداری تهران رویه های متفاوتی وجود دارد. در بسیاری از مناطق رویه شهرداری این است که آشپزخانه حتماً باید خودش دارای بازشو و تهویه طبیعی باشد و به هیچ وجه نمی توان نور آشپزخانه را از فضای دیگر مثل پذیرایی تامین کرد.
اما در بعضی از مناطق مثل منطقه ۲ شهرداری تهران در این مورد چنین سخت گیری وجود ندارد. البته در مرحله تایید نقشه چنین نقشه ای تایید نمی شود ولی در اجرا در قبال پرداخت جریمه می توانند پلان معماری را تغییر داده و فضاها را جابه جا کنند به نحوی که آشپزخانه از پذیرایی نور بگیرد. توجیه مسئولان در شهرداری منطقه ۲ این است که با پیشرفته شدن وسایل و ابزار آشپزی و تغییر سبک زندگی ها دیگر آشپزخانه آن کارکرد سنتی خود را تقریباً از دست داده است.
غذاها بیشتر به صورت آماده و یا نیمه آماده تهیه می شود و شاید تنها نیاز به گرم کردن داشته باشد و این کار نیز با تجهیزات مدرن مثل ماکرویو بدون تولید دود و بخار انجام می شود. پس نیازی نیست که تهویه حتماً از طریق بازشو طبیعی صورت بگیرد و تجهیزاتی که برای تهویه در آشپزخانه نصب می شود مثل هود و هوا کش کافی است.
در واقع در بسیاری از پلان های معماری به دلیل محدودیت فضا نمی توان برای همه فضا ها نور طبیعی تامین کرد و به ناچار بعضی از فضاها باید از طریق فضای دیگر نور بگیرند. حال محدودیت موجود در ضوابط شهرداری قدرت انتخاب را بسیار کم می کند. یعنی اگر یک بازشو داشته باشیم ، بین دو فضای آشپزخانه و پذیرایی ناگزیر باید فضای آشپزخانه را مجاور بازشو اجرا کنیم و پذیرایی از آشپزخانه نور بگیرد. این کار ۳ عیب دارد.
۱-یکی از پارامترهایی که مشتریان در هنگام خرید به آن دقت می کنند نور گیری و روشن بودن پذیرایی است. اگر پذیرایی خودش بازشو داشته باشد، نورگیری از کیفیت بهتری برخوردار خواهد بود.
۲-اگر بازشو در آشپزخانه باشد علاوه بر این که نور گیری پذیرایی ضعیف تر خواهد بود، ممکن است با چینش وسایل و تجهیزات بزرگ مثل یخچال یا نصب کابینت ها در آشپزخانه تا حد زیادی جلوی همان نور نیز گرفته شود و پذیرایی تاریک تر هم به نظر برسد.
۳-با اجرای پنجره در آشپزخانه ناگزیر سازنده برای آنکه پذیرایی خیلی تاریک به نظر نرسد احتمالاً پنجره بزرگتری در نظر می گیرد. این بازشو از امکان کابینت کاری با حجم مطلوب و مورد نیاز آشپزخانه می کاهد.
مزایای تامین نور از پذیرایی:
حالا اگر پنجره یا نورگیر در پذیرایی قرار گیرد و آشپزخانه هم به صورت open باشد که بتواند از نور پذیرایی بهرمند شود، تقریباً تمام سه مشکلی که در آیتم قبل گفته شد، برطرف می گردد. علاوه بر آن، به زیبایی واحد و یکدست بودن آشپزخانه نیز می افزاید. ب
به عنوان یک مهندس که در پروژه های بسیاری با این مورد مواجه بوده ام، کاملاً با اجرای نور گیر در فضای پذیرایی موافقم. از شهرداری منطقه ۲ هم به خاطر انعطاف پذیری در این مورد تشکر می کنم.
محدودیت عمق نور در مبحث چهارم:
در فضاهایی که نور پذیرایی از آشپزخانه تامین می شود، یک محدودیت دیگر آیین نامه ای نیز وجود دارد. مطابق مبحث ۴ مقررات ملی ساختمان ( الزامات عمومی ساختمان) در این گونه فضاها حداکثر فاصله ای که لبه پنجره تا انتهای فضای دیگر می تواند داشته باشد۷ متر است. به این فاصله عمق نور می گویند.
نحوه نظارت و گزارش دهی تخلف عمق نور پذیرایی:
در چنین ساختمان هایی ناظر در مرحله سفت کاری و نازک کاری، باید از ابتدای پنجره در آشپزخانه تا انتهای پذیرایی را متر کند. اگر این فاصله بیشتر از این مقدار بود، باید در گزارش به این مورد اشاره کند. در صورتی که عمق نور بیشتر از ۷ متر شود، در این صورت تامین نور پذیرایی اصطلاحا به صورت غیر مستقیم انجام شده است.
البته می تواند این مورد به صورت تخلف گزارش نشود. و ارائه توضیحات در این مورد کافی است و می توانید، بررسی خلاف بودن یا نبودن آن را برعهده شهرداری بگذارید.
در ویرایش قبلی مبحث چهارم این محدودیت ۸ متر بود که در ویرایش جدید تغییر کرده و به ۷ متر تغییر یافته. اما ممکن است ملاک عمل شهرداری در بعضی مناطق همان ۸ متر باشد و حتی نقشه های جدید نیز با همان ملاک ۸ متر بررسی و تایید شوند.
در مرحله تایید نقشه در صورتی که طول پلان زیاد باشد ممکن است این محدودیت تامین نشود. در این موارد، یکی از ترفند های طراحان برای گرفتن تایید نقشه ، در نظر گرفتن یک بالکن کوچک در مجاورت آشپزخانه است. در نتیجه دیگر نیازی به بررسی آن محدودیت ۷ متر یا ۸ متر نیست. چون در این حالت نور پذیرایی به صورت مستقیم از پنجره بالکن تامین شده است نه از پنجره آشپزخانه.
اما این بالکن به دلیل این که باعث کوچک شدن فضای آشپزخانه می شود معمولاً در مرحله اجرا ،حذف می شود و در نتیجه آن ضابطه عمق نور رعایت نشده است. عدم رعایت این ضابطه جریمه سنگینی ندارد و معمولاً برای سازنده ارزش دارد که مرتکب آن شود.
در مبحث چهارم مقررات ملّی ساختمان به تفصیل به بحث نور گیر ها، ابعاد آن و سایر نکات مربوط به آن پرداخته شده است.
در کتاب هندبوک نظارت ساختمانی، نکات ارزشمندی در خصوص نورگیرها و سایر نکات مهم در نظارت ساختمان ها اشاره کرده ام. می توانید این کتاب ارزشمند را از این لینک تهیه فرمایید.
برای دریافت مقالات و مطالب جدید وبسایت نگین عمران، لطفاً فرم زیر را تکمیل نمایید.
باسلام عمق نور ۹متر چقدرجریمه دارد؟
سلام. می بایست از شهرداری سوال نمایید بستگی به منطقه متفاوت است. ولی در کل جریمه اش سنگین نیست.
میسشه در مورد این ترفند کمی بیشتر توضیح بفرمایید “در نظر گرفتن یک بالکن کوچک در مجاورت آشپزخانه است”
بله. در واقع با این کار به جای اینکه نورگیری پذیرایی به صورت غیر مستقیم و از آشپزخانه در نظر گرفته شود، به صورت مستقل از پنجره بالکن در نظر گرفته می شود. در ضابطه عمق نور، که در حالت قبلی وجود داشت در این حالت مرتفع می شود.
لعنت به همتون که به اسم مهندس مهندس با چارتا نرم افزار گند میزنید به خونه های مردم
انقدر احمق و نادان هستید که توی نقشه لعنتی یک اتاق رو میزنید ۳ در ۴ بعد نمی فهمید که در مرحله اجرا با توجه به گچ و غیره ضخامت دیوارها افزایش پیدا میکنه و میشه ۲٫۸۰ در ۳٫۸۰، یه سوراخ کوچیک، تازه همین اتاق رو با ضوابط احمقانه تون نورگیر ۲ متری میدید و پاسیو گند میزنه به اتاق یعنی یه دستشویی بزرگتره والا، میخوای نورگیر کوفتی حذف بشه میگن ضوابط ولی کسی یقه شما احمق های پشت کامپیوترنشین رو نمیگیره، گناهیم نداریدا کار اجرایی نکردید و با کامپیوترتون خانه ساختید، خدا هم تو و هم تمام این شبه مهندس ها را لعنت کنه
دوست عزیر نقشه های معماری مثل نقشه های سازه نیست. اکثر نقشه های معماری با اعمال نظر خود مالک یا سازنده کشیده می شه و مهندس معمار فقط ضوابط رو چک می کنه که نقشه در شهرداری تایید بشه. شما اگر موقع طراحی نقشه اصلا نگاه هم بهش نکردی قصور از خودت بود. علاوه بر اون کمتر سازنده ای هست که در اجرا بیاد و نقشه معماری رو عینا پیاده کنه و قبل از تیغه چینی ، صد بار خشکه چینی می کنه و بعد از اینکه یک طرح، خوب دراومد اونوقت تیغه چینی می کنه. شما اگر این کار رو هم نکردی یا موقع تیغه چینی حضور نداشتی، کم کاری از خودت بوده. بالاخره هر کسی سلیقه ای داره . هر ضوابطی که توی مقررات ملی ساختمان هست یک فلسقه ای داره که شاید شما ازش ناآگاهی . یک اتاق خواب به عنوان یک فضای اقامت حتما نیاز به نور و تهویه داره. برو یک نگاهی بنداز به آمار حوادث گاز گرفتگی و خفگی که به دلیل عدم رعایت همین مساله در کشور اتفاق می افته. تازه دو متر پاسیو برای اتاق خواب اصلا قابل قبول نیست. کمترین متراژ پاسیو ۶ متر هست که آن هم برای آشپزخانه قابل قبول هست. برای اتاق خواب در صورتی که نور مستقیم در دسترس نباشه برای یک یا دو اتاق خواب حداقل ۱۲ متر پاسیو لازمه و اگر سه تا اتاق خواب باشه می شه ۱۸ متر. کمتر از این باشه شهرداری یک جریمه سنگین میکنه . اگر هم حذف کنه کسی پاسیو رو پرونده میره ماده ۱۰۰ و حکم تخریب میگیره. شما هم گناهی نداری فقط بدون تجربه و مطالعه به این کار وارد شدی. الان هم با حرص خوردن و لعن و نفرین به این و اون فقط خودت رو اذیت می کنی.
یه سوال داشتم .اگر آشپزخانه از پذیرایی نور بگیرد حداکثر فاصله پنجره تا آشپزخانه چقدر میتونه باشه ؟
سلام . قاعدتا آشپزخانه باید مستقلا پنجره (نور و تهویه ) داشته باشد و نمی تواند از فضای دیگری نورگیری کند. البته در برخی از مناطق تهران مثل منطقه دو ، با این توجیه که سبک زندگی تغییر کرده و آشپزخانه کارکرد پیشین خود به عتوان فضای پخت و پز سنتی را ندارد و همچنین مکانیزه شدن امکانات و تچهیزات آشپزخانه این مجوز را میدهند که آشپزخانه نور مستقیم نداشته باشد. در خصوص فاصله پنجره تا آشپزخانه ضابطه ای ندیده ام . اما با توجه به اینکه حداکثر فاصله پنجره آشپزخانه تا انتهای پذیرایی در حالتی که پذیرایی از آشپزخانه نور میگیرد ۸ یا ۹ متر است. احتمالا در این حالت هم می توان به همین ضابطه استناد کرد.
سلام خسته نباشید.ببخشید اگه بخوایم پنجره ی ساختمان در فصل زمستان نورگیر باشد و در فصل تابستان نورگیر نباشد مبنا ی طراحی را چه روزی در نظر میگیریم؟
سلام وقت بخیر
به نظر من، نورگیری پنجره به موقعیت پنجره و موقعیت جغرافیایی ساختمان بستگی دارد.
سلام
چرا برای ایجاد سایه بان در حیاط آن هم با ایرانیت باید جریمه پرداخت کنیم؟ اگر برای آب باران است که ما آنرا به باغچه هدایت کرده ایم اگر برای نور است که فقط جلوی تابش شدید آفتاب را گرفته ایم آن هم نور آفتاب حیاط خودمان چون ارتفاع را چنان گرفته ایم کاملاً زیر آن روشن است و نور کافی دارد. و مبنای این جریمه چیست؟
با سپاس فراوان
سلام. قاعدتا پارکینگ باید در فضای مسقف و زیر ساختمان باشد. شما آن فضا را تبدیل به مسکونی کرده اید و در عوض از حیاط به عنوان پارکینگ و فضای مسقف استفاده نموده اید.
با سلام یه سوال داشتم در مورد این که ما یک واحدی رو تازه خریدیم ولی از نور گیر پاسیو هر موقع که بارون میاد آب قشنگ میاد داخل ساختمان میخواستیم نورگیرش رو عوض کنیم ولی صاحب ملک میگه نظام مهندسی ایراد میگیره که شما چرا تعویض کردید آیا این موضوع درسته یا نه چون دارن سندها رو میگیرند و هر از گاهی از نظام میان برای بررسی
سلام. وقت بخیر. ساختمان یک طبقه هست؟ قاعدتا نباید سقف نورگیر پوشانده شود و کف حیاط خلوت باید عایق بندی و دارای کف شور جهت هدایت آب باشد. در هر صورت اگر آب نفوذ می کند نیاز به تعویض و هزینه زیاد نیست. می بایست عایق بندی آن را اصلاح نمایید. با استفاده از مواد عایق مثل قیر یا چسب آکواریوم یا عایق سرد.
سلام
مهندس اگر تو بازسازي آشپزخانه رو جابجا كنيم و نور گير پاسيو رو مسدود كنيم كه بتونيم فضاي بيشتري براي اجراي كابينت هوايي داشته باشيم و فاصله دور ترين ديوار آشپزخانه تا بالكن ٨.٥ متر باشه امكان اخذ پايان كار مجدد در صورت لزوم هست؟
سلام. همین که نورگیر پاسیو رو مسدود کنید، نمی توانید پایان کار بگیرید. علاوه بر آن آشپزخانه نیاز به تهویه دارد. نظر من این است حداقل بخشی از پاسیو را نگه دارید.
با سلام، مهندس در حسن بازسازی امکان بزرگ کردن پنجره مشرف به پاسیو وجود داره؟ یا خلاف قوانین شهرداری هست؟
سلام. امکانش هست ولی باید ارتفاع بازشو و ماتو بودن پنجره رعایت بشه.
سلام ما یه منزل شمالیداریم که خوابها عقب تعبیه شده به نظر شما نور خوابها رو از کجا بگیریم
باید نورگیر می زدید. اگر امکانش رو دارید از سقف یک پنجره بدهید.
با سلام واحترام
اگر کسی بر خلاف نقشه مصوب با ایجاد حیاط خلوت در قسمت شمالی ساختمان مبادرت به باز کردن پنجره به حیاط همسایه بکنه در حالی که ملکش یک طرف نور بوده آیا صرف ایجاد فاصله ۲ متری از ملک مجاور،باز کردن پنجره رو توجیه میکنه؟ آیا نباید از طریق پاسیو و نورگیر د ابن قسمت تامین نور میکرد؟
ضوابط این موضوع کجا میتونم پیدا کنم؟
ممنون
سلام.
ملک شمالی باید از طریق نورگیر تامین نور نماید و پنجره ها نیز تا ارتفاع ۱۷۰ مات باشد و به همسایه دید نداشته باشد. البته در بعضی از مناطق حومه تهران بنا با فاصله از دو طرف زمین احداث می شود که از نظر من اشتباه است اما در تهران این کار انجام نمی شود.