کلاف عرضی یا ژوئن و جزییات آن در نقشه های ساختمانی

29

کلاف عرضی یا ژوئن یکی از اجزای سقف تیرچه یونولیت است.

در این مقاله به بررسی مزایای بلوک های یونولیتی نسبت به بلوک های سفالی می پردازیم. همچنین به تشریح جزییات کلاف عرضی یا ژوئن در نقشه های سازه بتنی می پردازیم و یک فیلم آموزشی مفید در این مورد برایتان قرار دادیم.

این فیلم از آموزش نقشه خوانی و نکات اجرایی سازه های بتنی انتخاب شده است.

سقف تیرچه بلوک بلوک یونالیتی ، در حال حاضر جزء متداول ترین روش های اجرای سقف های سازه ای در کشور است. قسمت اصلی تشکلیل دهنده ی این سقف ، تیرچه های سقفی و بلوک های پلی استایرن ( یونولیت) است.

در این نوع سقف ها، بار سقف توسط تیرچه ها به تیرهای اصلی منتقل می شود. بلوک ها (یونولیت ها) فقط نقش پر کننده فضای بین تیرچه ها را  دارند و هیچ نقش سازه ای در سقف تیرچه بلوک ندارند.

تیرچه ها انواع مختلفی دارند. تیرچه ها می توانند به صورت بتنی یا فلزی باشند. تیرچه های بتنی می توانند به صورت پاشنه بتنی یا پاشنه سفالی باشند.

 

%d8%aa%db%8c%d8%b1%da%86%d9%87

 تیرچه معمولی ( پاشنه سفالی)

سقف تیرچه بلوک

تیرچه بتنی ( پاشنه بتنی)

 در گذشته از بلوک های سفالی به جای یونولیت استفاده می شد. با معرفی یونولیت به عنوان یک مصالح مورد تایید، خیلی زود استفاده از سفال منسوخ گردید. زیرا بلوک های یونولیت (پلی استایرن) مزایای زیادی نسبت به بلوک های سفالی داشت.

مزایای بلوک های یونولیتی در سقف تیرچه بلوک

سبک تر بودن:

احتمالاً همه شما عزیزان با قانون دوم نیوتون آشنا باشید. آن را در فیزیک دبیرستان هم خوانده ایم.

F=m*a

در این رابطه F برآیند نیروهای وارد بر جسم است. m جرم جسم است. a شتاب جسم است.

این قانون چه ربطی به ساختمان دارد؟

ساختمان نیز یک جسم است. که بر اثر زلزله شتابی به آن وارد می شود. که حاصل ضرب این شتاب در جرم ساختمان، همان نیروی مخرب زلزله را تشکیل میدهد. براساس این قانون نیروی مخرب زلزله رابطه مستقیم با جرم ساختمان دارد. هر چقدر جرم ساختمان بیشتر باشد، نیروی وارد بر ساختمان نیز بزرگتر است.

حالا این چه ربطی به موضوع ما دارد؟

تلاش طراح این است، که سازه ای را طراحی کند، که سبک ترین حالت باشد. بخش اعظم وزن یک ساختمان را سقف ها تشکیل می دهد. هر چقدر مصالح سبک تری در اجرای سقف استفاده گردد که ضمن، حفظ استحکام، وزن کمی نیز داشته باشد، طراحی بهینه تر و مقاوم تر خواهد بود.

در نتیجه بلوک های پلی استایرن یا یونولیت که نسبت به سفال خیلی سبک تر بودند، به سرعت جایگزین بلوک های سفالی شدند.

ابعاد بزرگ تر:

بلوک های سفالی ابعاد کوچکی داشتند، چیدن آن ها روی سقفِ تیرچه بلوک، زمان بَر بود. اما هر بلوک یونولیتی سبک بودند و می توانستند، ابعاد بزرگتری داشته باشند. هر بلوک یونولیتی، از نظر ابعاد پنج برابر بلوک های سفالی بود.

سرعت اجرای بیشتر:

همین سبک بودن و ابعاد بزرگتر سرعت اجرا را چندین برابر کرد. بارگیری، حمل و نقل، بار اندازی، انتقال بلوک های به طبقات و چیدن آن ها، که زمانی جزو قسمت های طاقت فرسای اجرای سقف بود، با آمدن بلوک های یونولیتی به کاری ساده و شیرین تبدیل شد.

پِرتی و تلفات کمتر:

سفال ها، علاوه بر این که سنگین بودند، شکننده نیز بودند، در تمام مراحل بارگیری، تخیله و حمل و نقل، تلفات داشتند و تعدادی از آن ها شکسته می شد. انعطاف پذیر نیز نبودند، و معمولا پیمانکاران برای پر کردن قسمت های انتهایی دهانه با بلوک های سفالی مشکل داشتند. چون جایشان نمی شد.

اما بلوک های یونولیتی تقریبا پرتی ندارند، قابل برش نیز هستند. در انتهای دهانه، اگر طولشان بلندتر از میزان لازم باشد، می توان آن ها را برش داد و به اندازه دلخواه درآورد.

سقف تیرچه بلوک

بلوک های یونالیتی در سقف تیرچه بلوک

البته سقف تیرچه بلوک فقط از تیرچه ها و بلوک های یونولیتی تشکلیل نشده است. در اجرای این نوع سقف دتایل ها و جزییات مهمی وجود دارد. اهمیت اجرای صحیح این جزییات در سقف تیرچه بلوک بسیار زیاد است. استحکام سقف تیرچه بلوک، منوط به اجرای صحیح این جزییات است. این جزییات معمولاً در نقشه های سازه درج می شود.

البته ممکن است به صورت ناقص درج شده باشد یا اصلا درج نشده باشد. به هر حال از وظایف مهندس ناظر یا مجری ساختمان، این است که جزییات سقف تیرچه بلوک را بداند و نسبت به اجرای صحیح آن ها حساس باشد.

متاسفانه در زلزله ها، علت بسیاری از تخریب ها و خسارات مالی و جانی، عدم اجرای صحیح جزییات اجرایی  سقف تیرچه بلوک است.

در طول چندین سال نظارت بر پروژه های ساختمانی، همواره بر سر اجرای صحیحِ جزییات  سقف تیرچه بلوک ، با مجریان ساختمان و پیمانکاران، کشمکش داشتیم.  در ساختمان های بتنی تمام سقف ها باید، توسط ناظر بازدید شود و گزارش بازدید آن به شهرداری ارسال گردد.

در اکثریت ساختمان های بتنی، روش قالب اجرای سقف ، تیرچه بلوک است. در ساختمان های فلزی نیز، معمولاً، همین نوع سقف اجرا می شود، با این تفاوت که در اکثر سازه های فلزی از تیرچه های فلزی (کرومیت ) استفاده می شود. در اجرای سقف های تیرچه کرومیت نیز، اکثر جزییات شبیه تیرچه های بتنی است. 

تعدادی از جزییات اجرایی سقف تیرچه بلوک:

جزییات اجرایی ساخت تیرچه ها و میلگرد ها تقویتی در تیرچه ها
جزییات اجرای میلگرد های حرارتی
جزییات اجرای آرماتور ممان منفی و آرماتور اتکا در سر تیرچه ها
جزییات و نحوه اتصال تیرچه به تیرهای بتنی
جزییات اجرایی کلاف عرضی در میانه دهانه ها

و …

کلاف عرضی یا ژوئن :

یکی از دیتایل های مهم در سقف تیرچه بلوک ، کلاف عرضی یا ژوئن  است. کلاف عرضی یا ژوئن را در اصطلاح کارگاهی ژوئَن هم می گویند. در برخی از نقشه ها ممکن است به انگلیسی  Tie Beam هم درج شده باشد. اجرای کلاف عرضی یا ژوئن در دهانه های بیش از ۴٫۵ متر الزامی است.

کلاف عرضی

کلاف عرضی یا ژوئن باید در میانه دهانه اجرا شود. البته اگر طول دهانه خیلی زیاد باشد، تعداد بیشتری کلاف عرضی یا ژوئن نیاز است. 

کلاف عرضی عمود بر تیرچه ها، اجرا می شود. در واقع، نوعی نقش تکیه گاه جانبی را برای تیرچه ها در سقف تیرچه بلوک ایفا می کند. کلاف عرضی  استحکام سقف را افزایش می دهد. بعلاوه، از لرزش سقف در هنگام، حرکت و رفت و آمد بر روی آن، به طور قابل توجهی می کاهد.

نکات مهمی در اجرای کلاف عرضی وجود دارد که معمولاً پیمانکاران آن ها را نادیده می گیرند. در فیلم آموزشی زیر، که از محصول ،آموزشیِ « نقشه خوانی و نکات اجرایی سازه های بتنی» انتخاب شده است، به توضیح در خصوص این نکات پرداخته ایم.

شکلک 1دانلود این فایل تصویری به حجم ۲۶ مگا بایت

 

پیشنهاد همکاری و کسب درآمد برای مهندسین دارای پروانه ناظر و مجری شاغل در تهران و حومه ۰۹۱۹۶۸۳۵۵۶۵ مهندس قربانی

با پر کردن فرم زیر، می توانید فایل های آموزشی را به صورت رایگان در ایمیل خود، به صورت روزانه دریافت کنید. 

مقالات مرتبط با سقف تیرچ بلوک :

نکات فنی در اجرا و نظارت سقف تیرچه بلوک

استفاده از بلوک های پلاستیکی غیر ماندگار در سقف تیرچه بلوک

 

29 نظرات
  1. پری می گوید

    سلام ای کاش توی تلگرام هم کانالی داشتید در ارتباط با این موضوعات ساختمانی
    ممنون

    1. علی قربانی می گوید

      با سلام.
      به زودی کانال تلگرام اطلاع رسانی مطالب سایت را راه اندازی می کنیم

  2. کفپوش اپوکسی می گوید

    سلام منم موافقم کانال تلگرامی باشه هر زمان که مطلب جدید بگذارید بلافاصله مطالعه می کنیم فقط از کانال به داخل سایت لینک هم بدید که به صورت کامل مطلب رو دنبال کنیم دستتون درد نکنه

  3. شهرام می گوید

    مهندس قربانی عزیز سلام، امیدوارم که خوب و سلامت باشید. مهندس جان سقفهای تیرچه یونولیت شدیدأ صدای طبقه فوقانی را به پایین انتقال میدهند، در این خصوص پیشنهادتون چیه؟ قطعأ طراح در هنگام طراحی سقف تیرچه یونولیت، برای جلوگیری از این موضوع تدابیری اندیشیده، حال اگر توسط سازنده اجرا نشده باشد و نظارت هم بی تفاوت از کنارش رد شده باشد تکلیف بهره بردار نهایی( خریدار بینوا) چیست؟ ممنون میشم پاسخ بفرمایید. با احترام

    1. مهندس علی قربانی می گوید

      سلام. خیلی ممنونم. فکر نمی کنم خیلی به تیرچه یونولیت مربوط باشد. شاید در کف سازی مصالح مناسب (پوکه) استفاده نشده است. متاسفانه این مشکل خیلی از ساختمان ها است و نظارت درستی روی این قضیه نیست. مصالحی برای عایق کاری صوتی کف ساختمانی وجود دارد (روکش های عایق کف) وجود دارد. در بعضی از آن ها از تکنولوژی نانو استفاده شده است که با ضخامت های کم (۷-۱۵ میلی متر) بخش قابل توجهی از صدا را دفع می کنند. که البته خرید و اجرای آن ها هزینه بر است. می توانید در این خصوص در گوگل سرچ کنید.
      موفق باشید.

  4. مهدی فیروزی می گوید

    با سلام
    ضمن تشکر از ارسال مطالب، لطفا جهت follow کردن شما و مطالب خوبتون کانال تلگرام اگر دارید اعلام بفرمایید
    با تشکر

    1. مهندس علی قربانی می گوید

      سلام . خیلی ممنونم
      بله ، می تونید در کانال تلگرام neginomran عضو شوید.
      با تشکر

  5. فخرالدین قهرمانی می گوید

    پاسخ:
    اول باید ببینیم هدف از تعبیه ژوئن یا کلاف میانی در سقف تیرچه بلوک چه می باشد.
    ?براي تقويت ديافراگم افقي ساختمان در امتداد عمود بر امتداد تيرچه ها و براي توزيع يكنواخت بار روي سقف تيرچه و بلوك و همچنين در محلهايي كه بار منفرد موجود باشد، كلاف مياني بتني كه جهت آن عمود بر جهت تيرچه هاست در سقف تعبيه ميشود.
    عملكرد كلاف مياني، جلوگيري از پيچش تيرچه ها (تيرهاي T شكل) و همچنين توزيع يكنواخت بار روي سقف تيرچه و بلوك است.
    ?درحالتی که آرماتورهای کلاف میانی کاملا” وارد تیر شوند و قلاب استاندارد داشته باشند، یک ایرادی که به نظرم می رسد این است که بار تیرچه ها را به صورت متمرکز به تیری منتقل می کند که در محاسبات در نظر نگرفته ایم آن بار متمرکز را!
    به نظر من کافیه چند سانتی متری وارد تیر شوند بدون خم ۹۰ درجه.

    حالت دوم تنها در حالتی می تواند درست باشد که ژوئن دقیقا” زیر یک تیغه سنگین باشد و برای بار آن تیغه سنگین که عمود بر تیرچه هاست پیش بینی شده باشد. آنهم به نظرم باید با تیر با مقطع None مدل شود و بارگذاری گردد.
    ?اگر در مدلسازی، این حالت در نظر گرفته نشود و در اجرا آرماتورهای کلاف میانی را داخل تیرها امتداد دهند و با قلاب ۹۰ درجه مهار کنند، به دلیل اعمال بار متمرکز پیش بینی نشده در محاسبات، ممکن است تیر عمود بر کلاف میانی دچار خیزی بیش از حد مجاز گردد.

    البته این استدلال من هست و در نشریه ۵۴۳ تیرچه ها و کتابهای بتن آرمه، هنوز مطلبی در این مورد ندیده ام.

  6. امین محمودی می گوید

    سوال:
    در نقشه اجرایی برای سقف تیرچه یونولیت با طول ۵٫۳۳ متر وعرض ۳٫۸۲ متر ۲ ژوئن در نظر گرفته شده است.متاسفانه مجری یکی از ژوئن ها را حذف کرده وسقف به طور کامل اجرا شده است.البته مهندس ناظر هم قصوری داشته است.آیا این سقف با ابعاد ۳٫۸۲*۵٫۳۳ قابل پذیرش هست یا حذف ژوئن می تواند ایراد اساسی ایجاد کند.طبق بخشنامه کارگزاری ۲ عدد ژوئن الزامی است ولی راهکار چیست؟آیا سقف می بایست تخریب گردد..لطفا راهنمایی بفرمایید؟؟؟

    1. مهندس علی قربانی می گوید

      سلام و وقت بخیر
      خیر نیازی به تخریب سقف نیست. برای سقف های دیگر حتما رعایت گردد.

  7. حجت مومنی می گوید

    سلام و درود بر شما جناب مهندس لطفا در خصوص تیرهای عمیق و نکات اجرایی ان و توجه به ان نکات در حین اجراتوضیحاتی بفرمایید ظاهرا در این خصوص بین ناظرین عالیه اختلاف نظر زیاد هست خصوصا در رابطه با استفاده از میلگرد پیچشی
    ضمنا در رابه با tie beamنیز اخیرا ناظرین اعلام میکنند که جهت جلوگیری از افزایش سختی تیر نباید انتهای ان را در تیر خم نمود نظر شما چیست ساسگزارم

    1. مهندس علی قربانی می گوید

      سلام . خواهش می کنم. در تیرهای عمیق استفاده از میلگرد پیچشی در کمر تیر به این دلیل است که در طراحی فاصله خاموت ها ، به قدری کم و فشرده هست که به لحاظ اجرایی، اجرای آن امکان پذیر نیست. به همین خاطر فاصله خاموت ها را بیشتر کرده و برای جبران آن از میلگرد پیچشی در کمر تیر استفاده می شود.
      در خصوص تای بیم یا ژوئن ، معمولا به صورت خم نشده استفاده می شود و من هم جایی ندیده ام خم بخورد. به لحاظ طراحی هم بهتر است به صورت صاف اجرا شود. چون تاثیر ژوئن روی تیرها در طراحی لحاظ نمی شود.

  8. امیری می گوید

    با سلام من یه اسکلت ۳طبقه فلزی پا باز به دلیل نداشتن سواد مهندسی کافی و نگرفتن مهندس ناظر ستون دوبل رو غیر استاندارد اجرا کرده بعضی جا ها فاصله بست ها ۲برابر طول استاندارد هست برای مقاوم سازی چه روشی توصیه میکنین؟ تشکر آقای قربانی

    1. مهندس علی قربانی می گوید

      سلام. در کامنت قبلی پاسخ دادم. البته آنجا گفتید مهندس ناظر نمی آمد سرکار . اینجا می فرمایید مهندس ناظر نگرفتید. یک جا گفتید دستم شکسته سرکار نیامدم. اینجا می فرمایید سواد مهندسی نداشتم… برادر اینجا که کسی را بابت قصور یا اشتباه محاکمه یا جریمه نمی کنند.

  9. امیری می گوید

    با سلام من اسکلت فلزی ۳طبقه دوبل ۱۶پا باز برام زدن مهندس ناظر هم سر نمیزد خلاصه تسویه کردیم الان بنیاد مسکن داره از اسکلت ایراد های اساسی میگیره طول بست ها نزدیک اتصال تیر به ستون زیاد شده و دو برابر استاندارد هست الان بنظر شما چه راه حلی برای مقاوم سازی دارم؟
    بعضی از پل ها رو هم بجای نبشی از ورق استفاده کرده و گیر دار کرده
    ممنون میشم راهنمایی کنین

    1. مهندس علی قربانی می گوید

      سلام وقتتون بخیر. شما یا باید یک مهندس مجری ذیصلاح استخدام می کردید که مسلط به کار باشد و امور اجرایی را از او بخواهید. مهندس ناظر در مورد اجرا وظیفه ای ندارد به کارفرما مشاوره دهد. الان هم باید یک پیمانکار جوشکار را مجددا بیاورید که کار را اصلاح کند. ترجیحا همان جوشکار قبلی را بیاورید. در محل چشمه اتصال اصلا بست نباید استفاده شود و باید ورق پیوسته استفاده گردد. ورق اگر با جوش نفوذی به ستون متصل نشده است، حکم اتصالا گیردار را ندارد. اگر تمایل داشتید یک کارشناس جوش از سازه بازدید نماید و دستور کار دهد می توانید با این شماره تماس بگیرید: ۰۹۱۹۶۸۳۵۵۶۵ مهندس قربانی

  10. محمد رضا غلامی می گوید

    آقا خیلی عالی بود ممنون . مهندس جان خیلی استفاده کردم

  11. رسول هادی می گوید

    سلام مهندس ببخشید من سک سالن هفت در یک ونیم با یونیت درست کردم و ففط از دیوار به دیوار قرار دادم ایا مشکلی داده ممنون مرسی

    1. مهندس علی قربانی می گوید

      من نمی دانم این سالنی که می فرمایید چه کاربری دارد. اما فرقی نمی کنه مثل سقف معمولی باید با تیرچه و میلگرد حرارتی اجرا گردد. یونولیت خالی قابل قبول نیست.

  12. محمد صادق شمشیری می گوید

    جناب مهندس توضیحات بسیار عالی و کارساز ،راهتان هموار

    1. مهندس علی قربانی می گوید

      سپاسگزارم

  13. مهدی می گوید

    سلام مهندس
    ریپ یا همون شناژ مخفی سقف تیرچه آیا باید به داخل تیر بتنی امتداد داشته باشه یا قبل از تیر قطع بشه نظرات متفاوت هست اگه میشه راهنمایی کنید ممنون

    1. مهندس علی قربانی می گوید

      سلام وقت بخیر
      میلگرد ژوئن باید تا داخل تیر ادامه یابد. چرا که به تامین دیافراگم صلب سقف کمک می کند.

  14. ناشناس می گوید

    سلام. توو دهنه ای به طول ۷ متر و عرض پنج متر ساختمان دو طبقه، یک ژوئن کار شده باشه کافیه؟؟؟ مشکلی پیش نمیاد. ممنون

    1. مهندس علی قربانی می گوید

      دو تا باید کار می شد. این باعث می شود لرزش سقف موقع بهره برداری بیشتر شود.

  15. حامد می گوید

    سلام مهندس یه سقف کارکردیم تیرچه یونولیت سه تا ژوئن فاصله دیوارها ازداخل ۷/۱۵هس باخیزمنفی
    آیا این سقف مقاومت کافی روداره کارگاه هست
    ممنون میشم جوابموبدین

    1. مهندس علی قربانی می گوید

      سلام. وقت بخیر. دهانه بالای ۷ متر باید تیرچه دوبل کار شود. جک های زیر سقف یک ماه بماند. هر روز کیورینگ بتن انجام شود. کف سازی و شیب بندی بام به صورت سبک با استفاده از پوکه یا پرلیت یا فوم بتن صورت گیرد.

  16. ارش می گوید

    سلام مهندس سف بهطول ۸متر وعرض۶/۲۰بادو ژوئن ایاتیرچه با۳میلگرد۱۰وتقویتی۱۴جوابگو هست ممنون میشم راهنمایی کنید

    1. مهندس علی قربانی می گوید

      سلام. خیر. حداقل سه میلگرد ۱۶ یا دو میلگرد ۱۶ و یک تقویتی ۱۴

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.