بررسی خاک در گودبرداری

2

بررسی خاک در گودبرداری یکی از آیتم های مهم در نظارت و اجرای گودبرداری است.

در ساخت و ساز های شهری اولین مرحله از بررسی خاک هنگام آزمایش خاک صورت میگیرد. حفر چاهک دستی تا تراز کف گودبرداری، از الزامات انجام آزمایش خاک است. دیوار های چاهک نمایی از لایه بندی خاک محل گودبرداری را نشان می دهد. کارشناس ژئوتکنیک هم لایه بندی و جنس خاک محل گودبرداری را به صورت اجمالی بررسی می نماید. 

دفترچه آزمایش خاک حاوی اطلاعات مفیدی در رابطه با خصوصیات، لایه بندی و جنس خاک است. اما مهندس ناظر و مجری ساختمان صرفا نباید به نتایج و مسخصات درج شده این دفترچه بسنده کنند و در حین گودبرداری، مرحله به مرحله وضعیت خاک را کنترل نمایند.

در این نوشته میخواهم نکاتی پیرامون بررسی خاک در گودبرداری بیان کنم.

نکته مهم این است که هیچ وقت از روی ظاهر به خاک اطمینان نباید کرد. در  مرحله گودبرداری، حداکثر تمهیدات ایمنی را به مالک باید ابلاغ کنید.سرعت انجام عملیات نیز در این مرحله خیلی مهم است. شاید لازم باشد از نکات فنی کماهیمت تر گذشت تا سرعت انجام کار بالاتر رود. هر چقدر قسمت هایی از سازه مثل فونداسیون و طبقات زیر زمین که در تراز منفی هستند، سریع تر اجرا شوند بهتر است.

 

 در یکی از پروژه ها در منطقه ۱۸ تهران اصرار ناظر بر اجرای دقیق جزییات فونداسیون، ریختن بتن فونداسیون را به تعویق انداخت. در همین حین دیواره خاکی یکی از اضلاع گود فرو ریخت. خوشبختانه آن دیواره سرباری نداشت و خسارت جانی و مالی برای مجاورین در پی نداشت.  اما باعث شد مجبور شوند کلیه شبکه میلگردهای بافته شده را ببرند و حجم زیاد خاک ریخته شده را پاکسازی کنند. اگراز جزییات کم اهمیت می گذشتند و بتن فونداسیون زودتر اجرا می شد. با فرو ریختن خاک هزینه اضافی برای اجرای دوباره فونداسیون تحمیل نمی شد. هر چند  خود کارفرما نیز در این حادثه مقصر بوده . چرا که باید آن دیواره پایدار سازی می شد.

البته این حادثه یک نکته مثبت هم داشت. مالک که تا آن زمان تذکرات مجری ساختمان را جدی نمی گرفت . برای پایدارسازی دیواره های خاکی هزینه ای انجام نمی داد. بعد از این اتفاق دیواره ضلع شرقی را که فقط شانه خاکی برایش نگه داشته بود، با اجرای سازه نگهبان خرپایی پایدارسازی کرد.

یک ساختمان سه طبقه مجاورت گود در ضلع شرقی قرار داشت. بعد از برداشتن شانه خاکی اگر پایدارسازی انجام نمی شد ممکن بود این دیواره نیز فرو بریزد. اما فرو ریختن این دیواره ۱۰۰ درصد با خسارت مالی و جانی همراه می شد. در واقع این حادثه کوچک (فرو ریختن دیواره فاقد سربار) به نحوی از یک حادثه بزرگ تر جلوگیری کرد. 

در مناطق شمالی تهران خاک به نسبت متراکم تر و مرغوب تر است. البته به هیچ وجه نمی توان مرغوبیت خاک یک منطقه را به همه مناطق بست داد. و هر پروژه به بررسی جداگانه احتیاج دارد.

در آموزش جامع گودبرداری و اجرای سازه نگهبان خرپایی، در مورد خصوصیات خاک مناسق مختلف تهران به صورت کامل توضیح داده ام.

آموزش جامع گودبرداری و سازه نگهبان خرپایی

باید به این توجه داشت هیچ وقت آن ایده آلی که مد نظر ماست به طور کامل محقق نمی شود.  اگر نتیجه کار قابل قبول باشد خیلی نباید روی جزییات ریز پافشاری کرد. با انجام گودبرداری خاک های دیواره ها در معرض هوا قرار می گیرد. وقتی که هوا وارد خاک می شود تخلخل آن زیاد می شود و پایداری اش کم می شود. اگر با استفاده از ملات پاشی یا شات کریت روی خاک ها پوشیده شود خیلی بهتر است. در روزهای بارانی روی دیواره خاکی و شانه خاکی با نایلون پوشانده شود.

بررسی خاک در گودبرداری شامل موارد زیر می تواند باشد :

  • جنس خاک

  • رطوبت خاک

  • تخلخل خاک

  • دستی بودن خاک

بررسی خاک در گودبرداری به این نکته توجه داشته باشید که امکان دارد خاک محل پروژه یکنواخت نباشد . در برخی نقاط مرغوب و در قسمت های دیگری نامرغوب باشد. خاک های از جنس رسی به صورت تحکیم یافته ، استحکام مناسبی دارند اما در صورت جذب آب و رطوبت از استحکامشان کاسته می شود. خاک های متخلخل و لایه ای نیز در گروه خاک های نامرغوب قرار دارند.

تصاویر از گودبرداری یک پروژه مسکونی – خیابان شادمهر – منطقه ۱۰ شهرداری تهران

برای دریافت مقالات و مطالب جدید وبسایت نگین عمران، و اطلاع از مطالب و محصولات جدید نگین عمران در ایمیلتان، می توانید فرم زیر را تکمیل نمایید.

از همراهی و همدلی شما دوستان عزیز کمال تشکر را دارم.

 

2 نظرات
  1. خاطره می گوید

    سلام و خسته نباشید
    جناب مهندس قربانی به خاطر مطالب مفید و ارزنده خوب سایتتون نهایت تشکر رو دارم.واقعا در شرایطی که نظارت پروژه ای رو در دست دارم کمک خوبی بود.هر روز بیشتر یاد میگیرم و این اعتماد به نفسمو خیلی بالا برده.بازم سپاسگزارم. و هر روز منتظر مطالب بیشتر در سایت هستم.

    1. علی قربانی می گوید

      من هم عرض سلام دارم خدمت شما.
      از این که مطالب مورد توجه شما قرار گرفته بسیار خرسندم و خداوند را سپاس میگویم. امید است در آینده نیز، مطالب مفیدی را خدمتتان ارائه کنیم.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.